Η Ακροδεξιά αντεπιτίθεται

Του Πέτρου Τατσόπουλου 

Τον τελευταίο καιρό οι πολιτικοί αναλυτές έχουν παρατηρήσει μια αξιοσημείωτη κινητικότητα στον χώρο της Ακροδεξιάς. Ως Ακροδεξιά επιτρέψτε μου να προσδιορίσω δυνάμεις που καλύπτουν ένα σχετικά ευρύ φάσμα και ορισμένες εκ των οποίων – οι ακροδεξιότερες των ακροδεξιών, επί το πλείστον – θα απέρριπταν μετά βδελυγμίας τον αυτοπροσδιορισμό τους ως ακροδεξιών. Θυμάμαι πάντα με ευθυμία, καλεσμένος σε μια τηλεοπτική «Ανατροπή» του Γιάννη Πρετεντέρη, προ επταετίας περίπου, όπου σχετική δημοσκόπηση μας πληροφόρησε ότι οι χρυσαυγίτες ψηφοφόροι αυτοπροσδιορίζονται ως κεντρώοι. Κάτι ανάλογα παλαβά ακούμε και το βάζουμε στα πόδια όποτε σκοντάφτουμε πάνω σε αμύντορες του αυτοπροσδιορισμού. Προκειμένου λοιπόν να συνεννοηθούμε μεταξύ μας και προφανώς όχι για λόγους ακριβείας, θα συστεγάσουμε κάτω από την ομπρέλα της Ακροδεξιάς από τα ορφανά της Χρυσής Αυγής μέχρι τους Νεοδημοκράτες που βγάζουν φλύκταινες με τον φιλελευθερισμό -διότι, όπως καλά γνωρίζετε, υπάρχουν και τέτοιοι, πολλοί τέτοιοι…

Η καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης Βασιλική Γεωργιάδου, στην εμβληματική μελέτη της «Η Ακρα Δεξιά στην Ελλάδα» (Καστανιώτης, 2019), πιάνει το νήμα από το 1965 κι επισημαίνει μεταξύ άλλων – με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το Κόμμα 4ης Αυγούστου (Κ4Α) του Κωνσταντίνου Πλεύρη – ότι η επερχόμενη δικτατορία των συνταγματαρχών (1967-1974) είχε καταλυτική, όσο και ολέθρια επίδραση στον ακροδεξιό χώρο. Πράγματι, καθώς το όνομα του 82χρονου πλέον Πλεύρη επανήλθε πρόσφατα στην επικαιρότητα, αφενός ως συνηγόρου του Γιάννη Λαγού στη δίκη της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης, αφετέρου ως ενός από τους υποψήφιους αρχηγίσκους για τη συνομοσπονδία των ακροδεξιών κομματιδίων, αξίζει να θυμηθούμε ότι η χούντα, με την «ενσωμάτωση» των παρακρατικών, περισσότερο κακό τους έκανε παρά καλό. Βλέπετε, η Ακροδεξιά – όπως και κάθε άλλος πολιτικός χώρος που περιφρονεί τον κοινοβουλευτισμό – μαραίνεται υπό καθεστώς νομιμότητας. Οι οπαδοί της μπορεί να μη φημίζονται για μυαλό ξυράφι, αλλά ενστικτωδώς κατανοούν ότι το νταβατζιλίκι δεν συνάδει με το δημοσιοϋπαλληλίκι.

Τρεις δεκαετίες πήρε στη Χρυσή Αυγή για να δραπετεύσει από το πολιτικό περιθώριο και, εάν πρέπει κάπου να αναζητήσουμε το μυστικό της επιτυχίας της, σκόπιμο είναι να στραφούμε σε αυτό ακριβώς: στα μάτια των οπαδών της, όχι μονάχα απενοχοποίησε τη χρήση βίας για την κατάλυση του πολιτεύματος (μας τα είπαν και άλλοι αυτά, από την άλλη άκρη του πολιτικού φάσματος) αλλά ξεκίνησε να οργανώνει και φανερά, στο φως της ημέρας – «θα σας βρούμε μέρα μεσημέρι», όπως κορδωνόταν ο Γκέμπελς – εκείνα τα γιαλαντζί τάγματα εφόδου που θα της έδιναν την αναγκαία ώθηση προς την εξουσία.

Προφανώς, αυτός ο καμαρωτός τσαμπουκάς άρεσε στα χρυσαύγουλα κι επιβραβεύτηκε στην κάλπη επανειλημμένα, αλλά δεν τους άρεσε και το σκαμπίλι που τους άστραψε η ελληνική δικαιοσύνη, ύστερα από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα· εμβρόντητα διαπίστωσαν πως μια της Βαϊμάρης, δυο της Βαϊμάρης… – δεν είναι και κάθε μέρα του Αϊ-Γιαννιού. Απορφανεμένα και δυστυχισμένα συνειδητοποίησαν ότι θα έπρεπε, για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, να παίξουν χαμηλά την μπάλα, να μη ματώνουν πια παρά μόνο στα πλήκτρα του λάπτοπ κι έχει ο Θεός της Ακροδεξιάς, θα ξημερώσουν καλύτερες μέρες… Εικάζω ότι κάπως έτσι θα αισθανόταν και ο 34χρονος Αδόλφος, καθώς αγνάντευε από το κελί του, μετά το Πραξικόπημα της Μπυραρίας. Καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλακή· κάθισε μέσα σκάρτους εννέα μήνες.

Κάπου εδώ έσκασαν μύτη και τα γαμπρουδάκια. Τα γαμπρουδάκια της Ακροδεξιάς στέκονταν όρθια στην αναμονή για πολύν καιρό -ξεροστάλιαζαν σαν τους μνηστήρες της Πηνελόπης και ανέχονταν καρτερικά όλα της τα καπρίτσια. Τώρα διέκριναν ένα «παράθυρο ευκαιρίας». Εάν όχι τώρα, πότε, εάν όχι εμείς, ποιοι; – όπως έλεγε κι ένα παλιό σύνθημα, όχι αναγκαστικά του ίδιου πολιτικού χώρου. Το «παράθυρο ευκαιρίας» για τα γαμπρουδάκια είναι η επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Με σύστημα απλής αναλογικής – για μία και μοναδική φορά – έχουν τη δυνατότητα, θεωρητικά τουλάχιστον, να μπουν στη Βουλή και να υπαγορεύσουν αφ’ υψηλού τους δικούς τους όρους στην αδύναμη κυβέρνηση που θα προκύψει από τις κάλπες και (λογικά) δεν θα θελήσει (η κυβέρνηση) να προσφύγει πάλι στις κάλπες. Τόμπολα. Ορισμένοι από αυτούς, μάλιστα, θα καθίσουν στα έδρανα της Βουλής για πρώτη φορά -έστω και αν, με τον επικοινωνιακό κουρνιαχτό που σηκώνουν καθημερινά, έχουμε την αίσθηση ότι κυκλοφορούν εκεί μέσα συνέχεια.

Βέβαια, από τη θεωρία στην πράξη υπάρχει κάποια σεβαστή απόσταση. Ακόμη και με σύστημα απλής αναλογικής, θα πρέπει να κάνουν κάποιες αβαρίες. Δεν είναι η απλή και άδολη, βλέπετε, εκείνη που επιθυμεί διακαώς το ΚΚΕ προτού καταργήσει τις εκλογές τελείως· είναι σύστημα απλής, δολερής και με παγίδες. Η πιο βαριά από τις αβαρίες, αληθινά ασήκωτη, είναι η καταπολέμηση της πολυαρχίας. Ξέρω πως δεν ακούγεται και τόσο απάνθρωπο, εκτός και αν είσαι εσύ ο αρχηγός. Εάν έτσι αισθάνεσαι τουλάχιστον, εάν πιστεύεις ότι είσαι προορισμένος για αρχηγός, εάν είσαι απόλυτα πεπεισμένος περί αυτού εσύ και ο συμπέθερός σου. Με την πολυαρχία και την παρεπόμενη διασπορά των ψήφων στα κομματικά τιμάρια της Ακροδεξιάς, όχι μονάχα εσύ κινδυνεύεις να μην μπεις καν στη Βουλή, αλλά και να πάρει πόδι όποιος μπήκε μόλις πριν από λίγο καιρό μετά μυρίων κόπων και βασάνων, όπως ο δύστηνος ο Βελόπουλος. Αντιμετωπίζει έντρομος το ενδεχόμενο να πέσουν όλοι με τα μούτρα στο ίδιο κομμάτι της εκλογικής βασιλόπιτας. Μεγάλος καημός.

Από εκεί κι έπειτα, εάν επιλυθεί αυτό το προβληματάκι, ο δρόμος ελεύθερος και τα σκυλιά δεμένα. Μην τα ισοπεδώνουμε όλα. Δεν είναι ίσα κι όμοια τα γαμπρουδάκια της Ακροδεξιάς με τα γαμπρουδάκια της Ακροαριστεράς. Μπορεί κατ’ ουσίαν να ομνύουν αμφότερα στον λαϊκισμό – «πάρε, κόσμε, τζάμπα πράγμα» – αλλά προσκυνούν διαφορετικούς αγίους και αλλάζουν το λαδάκι σε διαφορετικά καντήλια. Τα γαμπρουδάκια της Ακροαριστεράς έχουν συμφιλιωθεί κατ’ αρχάς με την ιδέα ότι δεν θα πιάσουν ποτέ το χρυσό τριαράκι για να μπουν στη Βουλή· συμπληρώνουν με το ονοματάκι τους τα εκλογικά τους ψηφοδέλτια μόνο και μόνο για να σπαζοκεφαλιάζουν οι φετιχιστές του μέλλοντος. Πέραν τούτου, νιώθουν δεσμευμένοι απέναντι σε κάποιες ανθρωπιστικές ή εργασιακές κατακτήσεις, κάποια πολιτικά και ατομικά δικαιώματα, με έναν απόηχο από τον Διαφωτισμό, του οποίου περιέργως αισθάνονται μακρινοί κληρονόμοι – έστω και αν, για το καλό του αγώνα, εφαρμόζουν κάποιες από τις αρχές του επιλεκτικά.

Τα γαμπρουδάκια της Ακροδεξιάς δεν υποφέρουν από ανάλογες ηθικές αναστολές· δεν είναι τόσο μπερδεμένα. Είναι παιδιά της ζούγκλας. Απευθύνονται στον χαμηλότερο συντελεστή νοημοσύνης, στα σύνορα της καθολικής αποβλάκωσης, καθώς και στα πιο ταπεινά, στα πιο πρόστυχα, στα πιο χυδαία ορμέμφυτα. Ο,τι θέλει ο πελάτης. Σάμπως θα κληθούν ποτέ να τον εξυπηρετήσουν;

ΠΗΓΗ