Έχοντας περάσει την πρώτη νύχτα σε ένα βαν GMC του 1995, μένω για ώρες ξύπνιος μέσα στον υπνόσακο, παρακολουθώντας τις σκιές στο παράθυρο να λάμπουν- λευκές, μετά κόκκινες, ξανά και ξανά- καθώς τα αυτοκίνητα περνούν στο σκοτάδι. Μήπως αυτό κόβει ταχύτητα; Αναρωτήθηκα. Μπορούν να δουν ότι είμαι εδώ μέσα; Θα καλέσουν την αστυνομία;
Οι van dwellers (όπως ονομάζονται όσοι ζουν μέσα στο όχημά τους) με είχαν προειδοποιήσει για «τον χτύπο»- συνήθως τρία κοφτά χτυπήματα στην πόρτα, συχνά από την αστυνομία. Ο κίνδυνος να με διώξουν από εκεί με κρατούσε ανήσυχο και δυσκολευόμουν να κοιμηθώ.
Ζούσα σε ένα βαν ως δημοσιογράφος, κάνοντας έρευνα για το βιβλίο μου Nomadland. Σε διάστημα τριών ετών ακολούθησα Αμερικανούς που είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετακινήσουν σε βαν, παλιά RVs ακόμη και σεντάν. Οδήγησα περισσότερα από 24.000 χιλιόμετρα- Από την Ανατολική έως τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ και από το Μεξικό έως τα καναδικά σύνορα. Και κάθε νύχτα ήμουν σε διαφορετικό μέρος, είτε σε στάση για φορτηγά είτε σε μία έρημο. Μερικές φορές έμεναν σε δρόμους πόλεων ή σε υπόγεια πάρκινγκ, κάτι που μου προκαλούσε ανησυχία που δεν περίμενα.
Για τους ανθρώπους για τους οποίους το μόνο σπίτι είναι ένα όχημα, ο χτύπος είναι ένας κόμπος στο στομάχι, ακόμη και μία υπαρξιακή απειλή. Πώς τον αποφεύγεις; Κρύβεσαι σε κοινή θέα. Πρέπει να καταστήσεις εαυτόν αόρατο. Πρέπει να εμπεδώσεις την ιδέα ότι δεν είσαι καλοδεχούμενος. Πρέπει να είσαι μονίμως σε αυξημένη επαγρύπνηση για να αποφύγεις τους μπελάδες. Πέρα από το να σου πει να φύγεις η αστυνομία μπορεί να σου επιβάλλει πρόστιμο ή ακόμη και να σηκώσει με γερανό το τροχοφόρο σπίτι σου.
Σκέφτομαι τον «χτύπο» πολύ αυτές τις ημέρες. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι μετακομίζουν στα οχήματά τους ως τελευταίο καταφύγιο. Και οι νόμοι που τιμωρούν τον άστεγο αυτό πληθυσμό πολλαπλασιάζονται ανά τις ΗΠΑ.
Βγαίνουμε από έναν χρόνο της πιο βαθιάς ίσως ανασκόπησης στην αμερικανική ιστορία. Η ταινία που βασίστηκε στο βιβλίο μου, και η οποία κέρδισε τρία Όσκαρ, «κουμπώνει» σε αυτό το κλίμα. Η πανδημία έχει πυροδοτήσει τόσες συζητήσεις για τη διασύνδεση και την ενσυναίσθηση, που οφείλουμε ο ένας στον άλλο ως κοινωνία. Το Nomadland μας θυμίζει ότι οι δεσμοί μας θα πρέπει να επεκτείνονται έως και εκείνους που ζητούν σε σπίτια πάνω σε τροχούς. Κανείς δεν θα πρέπει να ζει μονίμως με το φόβο του χτύπου.
Στην ταινία, η Fern, την οποία υποδύεται η Frances McDormand, ξαφνιάζεται από έναν χτύπο που διακόπτει το ήσυχο γεύμα της. Κοιτάζει επάνω και βρίζει. Ένα πρόσωπο είναι στο παράθυρο και μία γροθιά χτυπάει μία, δύο, τρεις φορές την πόρτα. Μετά ακούγεται η φωνή: «Δεν έχουμε ολονύχτιο πάρκινγκ. Δεν μπορείτε να κοιμηθείτε εδώ!».
Το να παρακολουθώ τον πανικό της ηρωίδας στον ήχο της γροθιάς που χτυπάει το βαν της μου έφερε στη μνήμη σκηνές αγωνίας. Μετά με έκανε να αισθανθώ θλίψη. Μετά αισθάνθηκα οργή, γιατί αυτή η σκηνή ήταν απολύτως ακριβής και αντανακλούσε την πραγματικότητα του πώς οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλο. Ορισμένοι από τους νομάδες στο βιβλίο μου υποδύονται εκδοχές των εαυτών τους στην ταινία. Γνωρίζουν αυτό το φαινόμενο πολύ καλά. Η Swanky, 76 ετών, μου είπε ότι είχε εφιάλτες για αυτό όσο κοιμόταν στο Chevy Express το 2006.
«Έχω αυτό το παράξενο, σουρεαλιστικό όνειρο κάποιου να μου χτυπάει το παράθυρο» εξηγεί. «Συνήθως συμβαίνει όταν δεν είμαι 100% άνετη με το πού έχω παρκάρει».
Ο Bob Wells, 65 ετών, έχει ένα δημοφιλές βίντεο, το «Αποφεύγοντας τον χτύπο» με το οποίο δίνει συμβουλές για το θέμα. Τον άκουσα να μιλάει για πρώτη φορά για αυτό πριν από επτά χρόνια σε μία συνάντηση που ονομάζεται Rubber Tramp Rendezvous. Μοιράστηκε τακτικές για “αόρατο πάρκινγκ”, όπως το να αποκτήσεις φιλικά στην αστυνομία άλλοθι ή να κάνεις το βαν σου να μοιάζει φορτηγό εργασίας εργολάβου.
Η μη κερδοσκοπική οργάνωση National Law Center on Homelessness and Poverty κρατάει καταγραφή 180 πόλεων στην Αμερική, με περισσότερες από τις μισές να έχουν ενεργοποιήσει νόμους που καθιστούν σχεδόν αδύνατο το να ζήσει κάποιος στο όχημά του. Την τελευταία δεκαετία, η Tristia Bauman, δικηγόρος της οργάνωσης, έχει δει τους ρυθμιστικούς περιορισμούς να πληθαίνουν. Τα πρόστιμα μπορούν να πολλαπλασιαστούν πολύ γρήγορα. Όταν μένουν απλήρωτα μπορούν να οδηγήσουν στην απώλεια του αυτοκινήτου, δηλαδή για αυτούς τους ανθρώπους του σπιτιού τους.
Υπάρχουν και κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις. Ορισμένες πόλεις έχουν δημιουργήσει σταθμούς, στους οποίους οι van dwellers μπορούν να κοιμηθούν ανενόχλητοι.Ένας τέτοιος χώρος υπάρχει ήδη από το 2004 στη Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνια. Αλλά αυτά τα μέρη σπανίζουν.
Ορισμένοι αναρωτιούνται τι είναι αυτό που μένει από το Nomadland στους θεατές. Το να αφήνεις τους ανθρώπους που ζουν σε οχήματα να υπάρχουν χωρίς φόβο θα ήταν μία καλή αρχή. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να βοηθήσει. Όταν βλέπει έναν άνθρωπο να ζει στο αυτοκίνητό του, σε βαν, σε RV, να μην καλεί την αστυνομία. Εάν έχετε δει την ταινία θυμηθείτε τη σκηνή με την Fern, την αγωνία και τον ήχο της εξάντλησης στη φωνή της, όταν φωνάζει «Φεύγω!». Μετά φανταστείτε μία πιο ευγενική σκηνή, στη οποία οι άνθρωποι μπορούν να φάνε ή να κοιμηθούν ήσυχα- ακόμη και εάν το σπίτι τους είναι πάνω σε τροχούς.
Η Jessica Bruder είναι η συγγραφέας του βιβλίου: «Nomadland: Surviving America in the Twenty-First Century» και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης.
Copyright:
2021 The New York Times
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου