Σελίδες

Πέμπτη 10 Μαρτίου 2022

Ο Αλεξάντρ Ντούγκιν και ο ρωσικός πολιτικός πρωτογονισμός

Lehtikuva / Heikki Saukkomaa

Ο Αλεξάντερ Ντούγκιν. Οι σχέσεις του με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά (αν μη τι άλλο, έχει δώσει διάλεξη στο μάθημά του και έχει φωτογραφηθεί μαζί του) είχαν αποτέλεσμα πολλά δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, στα οποία δέσποζε το ερώτημα αν η Ελλάδα επιμένει ευρωπαϊκά. Στο παρελθόν, έχει συναντηθεί και με στελέχη της Χρυσής Αυγής. (Η λεζάντα του τεύχους 52)
Το πρόσωπο που γνωρίζει ο Νίκος Κοτζιάς και συναντάται με τη Χρυσή Αυγή

Το κείμενο του Δημήτρη Π. Τριανταφυλλίδη που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στο τεύχος #52 του Books’ Journal (Φεβρουάριος 2015), το πρώτο τεύχος με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Αναφερόταν στην επίσκεψη στην Ελλάδα, σε ανύποπτο χρόνο, του Αλεξάντρ Ντούγκιν, και στη διάλεξη που έδωσε στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, σε μάθημα του Νίκο Κοτζιά, ήδη υπουργού Εξωτερικών των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, η ιδεολογική και πολιτική σχέση του οποίου με τον Ντούγκιν, ιδεολογικό εκφραστή του Πούτιν, ακόμα παραμένει μυστηριώδης. 

Αναδημοσιεύουμε το κείμενο εκείνο, επειδή αυτές τις ημέρες θα ακούσουμε συχνά το όνομα αυτού του ανθρώπου (ιδεολογικά συγγενούς με τον περίφημο Μαλοφέγεφ που προσπαθούσε να φτιάξει τηλεόραση που να προβάλει τη ρωσική οπτική με τον Κώστα Βαξεβάνη), εκτός των άλλων θεωρητικού του ρωσικού αντιδυτικισμού και της υπονόμευσης του δημοκρατικού μοντέλου του δυτικού κόσμου.

Στον αφρό των ημερών βρέθηκε ο Αλεξάντρ Γιέλιεβιτς Ντούγκιν, λόγω των σχέσεών του με τον νέο υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά και την περίεργη, για πολλούς, σύμπτωση απόψεων με τη Χρυσή Αυγή σε ζητήματα γεωπολιτικών επιδιώξεων και προσανατολισμών.

Το παράξενο αυτό πολιτικό και ιδεολογικό πέταλο που ξεκινάει από την άκρα Δεξιά και φτάνει στη συστημική και κυβερνητική πλέον Αριστερά, φαίνεται πως έχει πολλά κοινά σημεία επαφής, τα οποία οφείλονται στην κοινή του, έντονα αντιδυτική, αντιευρωπαϊκή προσέγγιση των διεθνών σχέσεων.

Παρά το γεγονός ότι η δημοσιοποίηση των σχέσεών του έχει προκαλέσει ένα τσουνάμι επικριτικών σχολίων, η αλήθεια είναι πως για τον Αλεξάντρ Ντούγκιν ο έλληνας αναγνώστης γνωρίζει ελάχιστα και εκείνα από «δεύτερο χέρι».

Ο Αλεξάντρ Γιέλιεβιτς Ντούγκιν γεννήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 1962 στη Μόσχα. Ο πατέρας του Γκέλι Αλεξάντροβιτς Ντούγκιν, διδάκτωρ Νομικής, ήταν αντιστράτηγος της Γενικής Διεύθυνσης Κατασκοπίας του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ, και η μητέρα του Γκαλίνα Βίκτοροβνα Ντούγκινα, γιατρός, διδάκτωρ Ιατρικής.

Το 1979 αρχίζει να φοιτά στο Αεροπορικό Ινστιτούτο της Μόσχας, ωστόσο αποβάλλεται στο δεύτερο έτος. Το 1974 μαζί με τους Γκαϊντάρ Τζεμάλ και τον Γιεβγκένι Γκολοβίν ιδρύουν τον «Κύκλο Γιουζίνσκι», που οφείλει το όνομά του στο μοσχοβίτικο σοκάκι όπου ήταν το διαμέρισμα του συγγραφέα Γιούρι Μαμλέγιεφ, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στη Δύση. Το 1980 με τον Τζεμάλ γίνονται μέλη του «Μαύρου Τάγματος των SS», το οποίο είχε ως αρχηγό «Ράιχ Φύρερ» έναν από τους πρώτους «Νέους δεξιούς» τον Γιεβκένι Γκολοβίν. Ο ίδιος ο Ντούγκιν θεωρεί τον εαυτό του μαθητή του Γκολοβίν. Το 1988 μαζί με τον Τζεμάλ γίνονται μέλη του Εθνικού - Πατριωτικού Μετώπου «Μνήμη» του Ντμίτρι Βασίλιεφ. Τη διετία 1990 - 1992 εργάστηκε με τα αποχαρακτηρισμένα αρχεία της ΚΑ.ΓΚΕ.ΜΠΕ και στη συνέχεια δημοσίευσε σειρά άρθρων σε περιοδικά, βιβλία με τίτλο «Τα μυστικά του αιώνα». Είχε μάλιστα και ομότιτλη εκπομπή στο Πρώτο Κανάλι της ρωσικής τηλεόρασης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξέλιξη των ιδεολογικών του εμμονών.

Τη δεκαετία του 1980 είχε ριζοσπαστικές αντισοβιετικές και αντικομμουνιστικές ιδεολογικές προτιμήσεις. Ο ίδιος διηγείται πως μάθαινε στο μικρό του γιο να «φτύνει τα αγάλματα του Λένιν», πράγμα για το οποίο στη συνέχεια μετάνιωσε. Είναι η περίοδος που γοητεύεται από τη φιλοσοφία του Νίτσε και τα έργα του Μιρτσέα Ελιάντε, την ιδεολογία των «Νέων δεξιών» της Ευρώπης, των θεωρητικών της «Συντηρητικής επανάστασης» του μεσοπολέμου, των θεωρητικών της γεωπολιτικής Καρλ Χαουσχόφερ, Φρίντριχ Ράτσελε, Καρλ Σμιτ, αλλά και των συγγραφέων Ρενέ Γκενόν (γνωστός και ως σεΐχης Αμπντούλ-Ουάχιντ Γιάχγια) και Γιούλιους Έβολα.

Με την ανάληψη της εξουσίας από τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και την έναρξη της πολιτικής της Περεστρόικα άλλαξαν και οι απόψεις του Αλεξάντρ Ντούγκιν για τον κομμουνισμό και το σοβιετικό καθεστώς. Είναι γνωστή η άποψή του σχετικά με τη διάλυση της ΕΣΣΔ ως γεωπολιτικής ήττας του «πολιτισμού της θάλασσας» επί του «πολιτισμού της ξηράς». Είναι η εποχή που ο Ντούγκιν στρέφεται προς τον μαρξισμό, τον εθνικομπολσεβικισμό, τη μεταφυσική του κομμουνισμού, την ευρασιατική θεωρία αλλά και τους «Νέους αριστερούς». Τον Οκτώβριο του 1993 λαμβάνει μέρος στην άμυνα του Ανωτάτου Σοβιέτ της Ρωσίας. Η ήττα του εκεί και η αποτυχία αποτροπής της κατάρρευσης του κομμουνιστικού συστήματος είναι η μεγάλη του προσωπική τραγωδία, κατά τον ίδιο.

Στη συνέχεια, μαζί με τον Εντουάρντ Λιμόνοφ, γνωστό στο ελληνικό κοινό συγγραφέα, και τον Γιεγκόρ Λετόφ, ιδρύουν το Εθνικομπολσεβικικό κόμμα, το οποίο ασκεί διαρκή πολεμική κατά του τότε προέδρου Μπορίς Γιέλτσιν, διατυπώνοντας ριζοσπαστικές αντιαμερικανικές απόψεις κατά του δυτικού φιλελευθερισμού. Επί σειρά ετών ήταν ο ιδεολογικός καθοδηγητής του Εθνικομπολσεβικικού κόμματος. Είναι η εποχή όμως που ο Ντούγκιν έρχεται σε επαφή με τη ρωσική ορθοδοξία και ιδιαίτερα με την αίρεση των Παλαιόπιστων και γίνεται μέλος της Εκκλησίας τους. Ταυτόχρονα, δειλά - δειλά στην αρχή αλλά και πιο έντονα στη συνέχεια διατυπώνει την άποψη πως η Ρωσία θα ανακτήσει την αίγλη της αν επιστρέψει στις αρχές της ενιαίας πίστης πριν το σχίσμα τόσο του πατριάρχη Νίκωνα (1653) και πριν τις μεταρρυθμίσεις του Μεγάλου Πέτρου. Την άνοιξη του 1998 επήλθε η ρήξη στις σχέσεις του με τον Εντουάρντ Λιμόνοφ και το Εθνικομπολσεβικικό κόμμα. Την ίδια χρονιά προσλαμβάνεται ως σύμβουλος του προέδρου της Κρατικής Δούμας Γκενάντι Σελιζνιόφ και την επόμενη χρονιά αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Κέντρου Γεωπολιτικών Ερευνών του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου του Κοινοβουλίου. Παράλληλα, διδάσκει στις σχολές του Γενικού Επιτελείου των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Η ανάληψη της προεδρίας από τον Βλαντίμιρ Πούτιν σηματοδοτεί μια νέα περίοδο στις πολιτικές περιπέτειες αυτής της αμφιλεγόμενης προσωπικότητας. Από την αντιπολιτευτική δραστηριότητα, περνάει στην υπηρεσία της νέας εξουσίας.

Η αλλαγή αυτή οφείλεται εν πολλοίς στην αλλαγή των απόψεων του ίδιου του Αλεξάντρ Ντούγκιν. Είναι πλέον ο ιδρυτής της σχολής της ευρασιατικής επέκτασης της Ρωσίας και του συντηρητισμού. Αυτοί είναι, κατά τη γνώμη του, οι δύο πυλώνες πάνω στην οποία θα πρέπει να στηριχθεί η εξουσία για να επαναφέρει τη Ρωσία σε τροχιά υπερδύναμης αυτοκρατορικού τύπου.

Σε φιλοσοφικό επίπεδο διακηρύσσει τη «Μεταφιλοσοφία» όπου ασκεί κριτική στα τρία βασικά φιλοσοφικά παραδείγματα του Προνεωτερισμού, του Μοντερνισμού και του Μεταμοντερνισμού, ενώ η ενασχόλησή του με τη φιλοσοφία του Μάρτιν Χάιντεγκερ τον οδήγησε στη σκέψη της εφαρμογής του διδασκαλίας του γερμανού στοχαστή στη ρωσική ιστορία.

Με βάση αυτό, περίπου, το σχήμα, ο Ντούγκιν διατυπώνει την άποψή του για την «τέταρτη πολιτική θεωρία» την οποία αντιπαραθέτει στις τρεις μεγάλες ιδεολογίες του 20ού αιώνα: το φιλελευθερισμό, τον κομμουνισμό και το φασισμό. Στο έργο του «Αρχαιομοντέρνο» διατυπώνει την άποψη ότι το Μοντέρνο ολοκλήρωσε τον κύκλο του στη Δυτική Ευρώπη, ενώ δεν μπόρεσε να διεισδύσει στη Ρωσία, ούτε καν σε εκείνους τους κύκλους της ρωσικής ελίτ που είχαν φιλοδυτικές απόψεις.

Το καλοκαίρι του 2014 και με αφορμή δηλώσεις του σχετικά με την Ουκρανία και τα δραματικά γεγονότα που συνέβησαν εκεί και με κάποια τυπική αφορμή απολύθηκε από το Πανεπιστήμιο της Μόσχας.

Ο Αλεξάντρ Ντούγκιν με τις βαθιά αντιδυτικές, αντιδημοκρατικές, ολοκληρωτικές του απόψεις, έχει καλλιεργήσει τις σχέσεις του με τα αντίστοιχα ακροδεξιά κινήματα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. 

Σήμερα, στην εσωτερική πολιτική σκηνή της χώρας του δε διαδραματίζει κεντρικό ρόλο, οι απόψεις του αντιμετωπίζονται από πολλούς είτε με σκεπτικισμό, είτε με ένα ειρωνικό υπομειδίαμα. 

Ωστόσο, για πολλούς θεωρείται ως ο ιδεολόγος του ρωσικού εκείνου πολιτικού πρωτογονισμού, ο οποίος εκφράζει τα συμφέροντα του βαθέος ρωσικού κράτους και χρησιμοποιείται ως Δούρειος Ίππος για τη διείσδυση στις δυτικές κοινωνίες μέσω του δικτύου των επαφών του. Είναι κάτι, άλλωστε, στο οποίο έχει οικογενειακή παράδοση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου