Μέχρι το 2017 στεγαζόταν στο βαλλιάνειο κτίριο επί της οδού Πανεπιστημίου στο κέντρο της Αθήνας. Το έτος 2018 σηματοδοτεί την ιστορική μετεγκατάστασή της από το εμβληματικό βαλλιάνειο στο νέο της κτίριο, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου
Ιστορική αναδρομή
Η αρχική ιδέα για την εγκαθίδρυση μιας Εθνικής Βιβλιοθήκης ανήκε στον φιλέλληνα Ιωάννη Ιάκωβο Μέγιερ (Johann Jakob Mayer), σε ένα άρθρο τον Αύγουστο του 1824 στην εφημερίδα του Ελληνικά Χρονικά, που εκδιδόταν στο Μεσολόγγι, από όπου Μάγερ και Λόρδος Βύρων προωθούσαν την ελληνική ανεξαρτησία. Η ιδέα του Μάγιερ εφαρμόστηκε το 1829 από τον νέο κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος ομαδοποίησε την Εθνική Βιβλιοθήκη μαζί με άλλα πνευματικά ιδρύματα όπως σχολεία, εθνικά μουσεία, και τυπογραφεία. Αρχικά στεγάζονταν σε ένα κτίριο (το οποίο στη συνέχεια έγινε ορφανοτροφείο) στην Αίγινα και επιμελούνταν από τον Ανδρέα Μουστοξύδη, ο οποίος έγινε πρόεδρος της επιτροπής του ορφανοτροφείου, διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών και διευθυντής του Δημόσιου Εκπαιδευτηρίου.
Στο τέλος του 1830, η βιβλιοθήκη, την οποία ο Μουστοξύδης ονόμασε Εθνική Βιβλιοθήκη, διέθετε 1.018 τόμους εκτυπωμένων βιβλίων, τα οποία είχαν συλλεχθεί από Έλληνες και φιλέλληνες. Το 1834, η Βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε στην Αθήνα, τη νέα πρωτεύουσα, και αρχικά στεγαζόταν προσωρινά στα δημόσια λουτρά στη Ρωμαϊκή Αγορά και αργότερα στην εκκλησία του Αγίου Ελευθερίου, έπειτα στη Μητρόπολη και σε άλλα σημαντικά κτίρια.
Η συλλογή αυξήθηκε ραγδαία. Πέρα από την αγορά βιβλίων από ιδιωτικές βιβλιοθήκες που εποπτευόταν από τον Δημήτρη Ποστολάκα (1.995 τόμοι), η Βιβλιοθήκη αποδέχθηκε αρκετές μεγάλες δωρεές βιβλίων, όπως αυτές από τους Χριστόφορο και Κωνσταντίνο Σακελλάριο (5.400 τόμοι) και το Μάρκο Ρενιέρη (3.401 τόμοι).
Το 1842, η Εθνική Βιβλιοθήκη συγχωνεύθηκε με τη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Αθηνών (15.000 τόμοι) και στεγαζόταν μαζί με την τρέχουσα συλλογή στο νέο κτίριο του Οθωνικού Πανεπιστημίου[3]. Ο πρώτος διευθυντής (πλέον αποκαλούμενος «έφορος») του διευρυμένου ιδρύματος ήταν ο Γεώργιος Κοζάκης-Τυπάλδος, ο οποίος κατείχε τη θέση μέχρι το 1863. Σε αυτή τη περίοδο, η Βιβλιοθήκη εμπλουτίστηκε χάρη σε σημαντικές δωρεές και σπάνια ξενόγλωσσα βιβλία από όλη την Ευρώπη. Με βασιλικό διάταγμα του 1866, οι δύο βιβλιοθήκες συγχωνεύθηκαν, και πλέον διοικούνταν υπό την ονομασία «Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος». Την περίοδο 1877-1910, υποδιευθυντής ήταν ο Μιχαήλ
Η αρχική ιδέα για την εγκαθίδρυση μιας Εθνικής Βιβλιοθήκης ανήκε στον φιλέλληνα Ιωάννη Ιάκωβο Μέγιερ (Johann Jakob Mayer), σε ένα άρθρο τον Αύγουστο του 1824 στην εφημερίδα του Ελληνικά Χρονικά, που εκδιδόταν στο Μεσολόγγι, από όπου Μάγερ και Λόρδος Βύρων προωθούσαν την ελληνική ανεξαρτησία. Η ιδέα του Μάγιερ εφαρμόστηκε το 1829 από τον νέο κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος ομαδοποίησε την Εθνική Βιβλιοθήκη μαζί με άλλα πνευματικά ιδρύματα όπως σχολεία, εθνικά μουσεία, και τυπογραφεία. Αρχικά στεγάζονταν σε ένα κτίριο (το οποίο στη συνέχεια έγινε ορφανοτροφείο) στην Αίγινα και επιμελούνταν από τον Ανδρέα Μουστοξύδη, ο οποίος έγινε πρόεδρος της επιτροπής του ορφανοτροφείου, διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών και διευθυντής του Δημόσιου Εκπαιδευτηρίου.
Στο τέλος του 1830, η βιβλιοθήκη, την οποία ο Μουστοξύδης ονόμασε Εθνική Βιβλιοθήκη, διέθετε 1.018 τόμους εκτυπωμένων βιβλίων, τα οποία είχαν συλλεχθεί από Έλληνες και φιλέλληνες. Το 1834, η Βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε στην Αθήνα, τη νέα πρωτεύουσα, και αρχικά στεγαζόταν προσωρινά στα δημόσια λουτρά στη Ρωμαϊκή Αγορά και αργότερα στην εκκλησία του Αγίου Ελευθερίου, έπειτα στη Μητρόπολη και σε άλλα σημαντικά κτίρια.
Η συλλογή αυξήθηκε ραγδαία. Πέρα από την αγορά βιβλίων από ιδιωτικές βιβλιοθήκες που εποπτευόταν από τον Δημήτρη Ποστολάκα (1.995 τόμοι), η Βιβλιοθήκη αποδέχθηκε αρκετές μεγάλες δωρεές βιβλίων, όπως αυτές από τους Χριστόφορο και Κωνσταντίνο Σακελλάριο (5.400 τόμοι) και το Μάρκο Ρενιέρη (3.401 τόμοι).
Το 1842, η Εθνική Βιβλιοθήκη συγχωνεύθηκε με τη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Αθηνών (15.000 τόμοι) και στεγαζόταν μαζί με την τρέχουσα συλλογή στο νέο κτίριο του Οθωνικού Πανεπιστημίου[3]. Ο πρώτος διευθυντής (πλέον αποκαλούμενος «έφορος») του διευρυμένου ιδρύματος ήταν ο Γεώργιος Κοζάκης-Τυπάλδος, ο οποίος κατείχε τη θέση μέχρι το 1863. Σε αυτή τη περίοδο, η Βιβλιοθήκη εμπλουτίστηκε χάρη σε σημαντικές δωρεές και σπάνια ξενόγλωσσα βιβλία από όλη την Ευρώπη. Με βασιλικό διάταγμα του 1866, οι δύο βιβλιοθήκες συγχωνεύθηκαν, και πλέον διοικούνταν υπό την ονομασία «Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος». Την περίοδο 1877-1910, υποδιευθυντής ήταν ο Μιχαήλ
Δέφνερ.
Το αναγνωστήριο του Βαλλιάνειου Μεγάρου
Στις 16 Μαρτίου 1888 τέθηκε η θεμέλια λίθος για ένα νέο μαρμάρινο νεοκλασικό κτήριο. Το κτήριο αυτό χρηματοδοτήθηκε από τρία αδέλφια με καταγωγή από την Κεφαλονιά αλλά διαμένοντες στη Διασπορά, τους Παναγή, Μαρίνο και Ανδρέα Βαλλιάνο και είναι γνωστό ως "Βαλλιάνειο". Σχεδιάστηκε από τον Δανό αρχιτέκτονα βαρώνο Θεόφιλο Χάνσεν και η κατασκευή του επιβλεπόταν από τον Ερνέστο Τσίλλερ. Αποτελεί μέρος της περίφημης Αθηναϊκής Τριλογίας νεοκλασικών κτηρίων στα οποία συμπεριλαμβάνονται επίσης η Ακαδημία Αθηνών και το πρώτο κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1903 η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος μεταφέρθηκε, από το παλαιότερο κτήριο του Πανεπιστημίου, στο Βαλλιάνειο, στο οποίο στεγαζόταν αδιαλείπτως μέχρι το 2017. Το 2018 η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος πραγματοποιεί τη μετάβαση στη νέα φάση της λειτουργίας της στις εγκαταστάσεις στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Σήμερα στεγάζει την συλλογή και το αναγνωστήριο εφημερίδων.
Στις 16 Μαρτίου 1888 τέθηκε η θεμέλια λίθος για ένα νέο μαρμάρινο νεοκλασικό κτήριο. Το κτήριο αυτό χρηματοδοτήθηκε από τρία αδέλφια με καταγωγή από την Κεφαλονιά αλλά διαμένοντες στη Διασπορά, τους Παναγή, Μαρίνο και Ανδρέα Βαλλιάνο και είναι γνωστό ως "Βαλλιάνειο". Σχεδιάστηκε από τον Δανό αρχιτέκτονα βαρώνο Θεόφιλο Χάνσεν και η κατασκευή του επιβλεπόταν από τον Ερνέστο Τσίλλερ. Αποτελεί μέρος της περίφημης Αθηναϊκής Τριλογίας νεοκλασικών κτηρίων στα οποία συμπεριλαμβάνονται επίσης η Ακαδημία Αθηνών και το πρώτο κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1903 η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος μεταφέρθηκε, από το παλαιότερο κτήριο του Πανεπιστημίου, στο Βαλλιάνειο, στο οποίο στεγαζόταν αδιαλείπτως μέχρι το 2017. Το 2018 η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος πραγματοποιεί τη μετάβαση στη νέα φάση της λειτουργίας της στις εγκαταστάσεις στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Σήμερα στεγάζει την συλλογή και το αναγνωστήριο εφημερίδων.
Εθνική Βιβλιοθήκη - Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Το 2009 υπογράφεται η Σύμβαση Δωρεάς μεταξύ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και της Ελληνικής Κυβέρνησης για την κατασκευή και τον εξοπλισμό των νέων εγκαταστάσεων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το νέο κτήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης είναι έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο και χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Στις νέες εγκαταστάσεις της η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος φιλοδοξεί να παρέχει σε απλούς αναγνώστες αλλά και σε ερευνητές αναβαθμισμένες υπηρεσίες και διασύνδεση με άλλες βιβλιοθήκες, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, εξασφαλίζοντας βέλτιστη πρόσβαση σε πλούσιο έντυπο και ψηφιακό υλικό.ΠΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου