Σελίδες

Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 2023

Ο Παναγιώτης Πάσχος μας ξεναγεί στη Μονή Καισαριανής


Του Παναγιώτη Πάσχου


Η Μονή της Καισαριανής βρίσκεται σε υψόμετρο 350μ περίπου, στο αισθητικό δάσος Υμηττού. Είναι σχετικά κοντά στην κατοικημένη περιοχή (περίπου 2-3 χλμ) και η πρόσβαση από την Καισαριανή μπορεί να γίνει ακόμη και με τα πόδια.


Το Μοναστήρι είναι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου και χτίστηκε προς το τέλος του 11ου αιώνα μ.Χ. ή στις αρχές του 12ου ενώ σταμάτησε να λειτουργεί το 1833.


Το τηλέφωνο επικοινωνίας για πληροφορίες είναι το 210.72.36.619 και επιπλέον πληροφορίες για την ιστορία της μονής, μπορείτε να βρείτε… εδώ!











ΗΜονή Καισαριανής, ένας από τους ωραιότερος βυζαντινούς ναούς της Αθήνας, βρίσκεται χωμένη στην καταπράσινη κοιλάδα στη δυτική πλαγιά του Υμηττού, μέσα σ' ένα τοπίο μοναδικού φυσικού κάλλους και γαλήνιας ομορφιάς και αποτελεί το πιο ξεχωριστό και γνωστό μνημείο του.

Το μεσημέρι κάθε Μεγάλης Παρασκευής οι Αθηναίοι έχουν την ευκαιρία να ζήσουν μία ανεπανάληπτη εμπειρία με την περιφορά του Επιταφίου, του μοναδικού στην Αττική που βγαίνει με το φως της ημέρας, η οποία αρχίζει από το Μοναστήρι και συνεχίζει στην καρδιά του δάσους ανάμεσα στα πεύκα, τα πλατάνια και τα κυπαρίσσια. Τα λουλούδια του Επιταφίου, σε πλήρη αρμονία με τα λουλούδια της φύσης, το ειδυλλιακό τοπίο, τα εγκώμια του επιτάφιου θρήνου, δημιουργούν ένα μοναδικό σκηνικό που κάνει τον επισκέπτη να ξεχάσει ότι βρίσκεται 7.5 περίπου χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της πόλης.


Η Μονή ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα στα ερείπια, όπως λέγεται, αρχαίου ναού, αφιερωμένου στη θεά Δήμητρα. Όσον αφορά την προέλευση του ονόματός της, υπάρχουν αρκετές εκδοχές αρχίζοντας από τον Παυσανία που αφηγείται πως ο Πελασγός βασιλιάς Κελεός αφιέρωσε την κόρη του Σαισάρια στη λατρεία της θεάς Δήμητρας και η περιοχή που φιλοξενούσε το ιερό ονομάστηκε Σαισαριανή.

Μία άλλη υποστηρίζει ότι η ονομασία προέρχεται από τον ιδρυτή της Καισάριο ή τους Καίσαρες, Χριστόφορο και Νικηφόρο, που είχαν εξοριστεί στην Αθήνα από την αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία. Υπάρχει μία ακόμη, σύμφωνα με την οποία το όνομα οφείλεται σε εικόνα της Θεοτόκου από την Καισαρεία.


Οχυρωματικός τοίχος που προστατεύει την Ιερά Μονή, απ'όλες τις πλευρές




Η μονή αναφέρεται το 1208 σε επιστολή του Πάπα Ιννοκέντιου Γ' προς τον Λατίνο αρχιεπίσκοπο Αθηνών Βεράρδο, ως μοναστήρι Sancta Syriani και ίσως εκεί οφείλεται το μεταγενέστερο λαϊκό διάστιχο «στη Συργιανή σεργιάνι (= περίπατος) και στην Πεντέλη μέλι και στο Δαφνί κρύο νερό που πίνουν οι αγγέλοι».

Η ονομασία Καισαριανή εμφανίζεται για πρώτη φορά σε επιστολή που έστειλε, στις αρχές του 13ου αιώνα ο αυτοεξόριστος στην Κέα Μητροπολίτης Αθηνών, Μιχαήλ Χωνιάτης, προς τον ηγούμενο της μονής.

Η Μονή ήταν από την ίδρυσή της σταυροπηγιακή, δηλαδή υπαγόταν απευθείας στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και έτσι παρέμεινε, εκτός από μικρά διαστήματα, μέχρι τον 18ο αιώνα οπότε προσαρτήθηκε στην Μητρόπολη Αθηνών. Καταλαμβάνει ένα οικόπεδο σε σχήμα τετραγώνου και όλα τα κτίριά της (κελιά μοναχών, λουτρώνας, καθολικό, τράπεζα) βρίσκονται γύρω από την κεντρική αυλή. Περιβάλλεται περιμετρικά από ένα οχυρωματικό τοίχο με αντηρίδες.

Στην νότια πλευρά του τοίχου δεσπόζει η διώροφη πτέρυγα με τα κελιά των Μοναχών, που ανάγονται στη μεταβυζαντινή περίοδο καθώς και ο τριώροφος Πύργος των Μπενιζέλων, ο οποίος τα χωρίζει σε ανατολικό και δυτικό τμήμα. Στον Πύργο στεγάστηκε η γνωστή οικογένεια Μπενιζέλου όταν το 1682 αναζήτησαν καταφύγιο στη Μονή για να σωθούν από την πανώλη που είχε πέσει στην Αθήνα.


Τα κελιά των μοναχών και ο τριώροφος Πύργος των Μπενιζέλων



Ο Λουτρώνας, σύγχρονος με το καθολικό (11ος αιώνας), ακολουθεί αρχιτεκτονικά τον τύπο λουτρώνων που αναπτύχθηκε και τελειοποιήθηκε από τους Ρωμαίους. Έχει ιδιαίτερη αξία γιατί είναι μοναδικός στην Ελλάδα, με εξαίρεση τον λουτρώνα στο Δερβενοσάλεσι του Κιθαιρώνα. Το κτίσμα, ένας τρίλοβος μονόκλιτος χώρος με τρούλο, είχε τριμερή διάταξη σύμφωνα με την διαρρύθμιση των ρωμαϊκών λουτρών με αίθουσα εφίδρωσης (tepidrium), χώρο για τα θερμά λουτρά (calidarium) και αντίστοιχο για τα χλιαρά (frigidarium). Στη μεταβυζαντινή περίοδο μετατράπηκε σε ελαιοτριβείο και σήμερα είναι ορατές δύο μαρμάρινες μυλόπετρες από εκείνη την εποχή που βρίσκονται στον κεντρικό χώρο.


Ο Λουτρώνας



Ο ναός, αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου, χτίστηκε στα τέλη του 11ου αιώνα ή αρχές του 12ου. Είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος, στηρίζεται σε 4 ρωμαϊκούς κίονες, χωρίς ραβδώσεις που τους στεφανώνουν ιωνικά κιονόκρανα και στην οροφή υπάρχει οκταγωνικός τρούλος με ένα παράθυρο στην κάθε πλευρά. Η τοιχοποιία του ναού έχει κατασκευαστεί κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου