Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Γιώργου Π. Αποστολόπουλου, Αντιδημάρχου Πρασίνου και Περιβάλλοντος του Δήμου Αθηναίων
Ήταν Οκτώβριος του 1994 όταν στη Νέα Ιωνία ο καλυμμένος με δρόμο ποταμός Ποδονίφτης «σπάει» τα τσιμέντα και τα νερά πνίγουν τα πάντα. Εννέα άνθρωποι έχασαν τότε τη ζωή τους και δυστυχώς προστέθηκαν σε έναν μακρύ κατάλογο ανθρώπινων απωλειών. Τα θύματα είναι διαχρονικά εκατοντάδες και οι περιουσιακές καταστροφές ατελείωτες. Ήταν και το 1991, το 1989, το 1980, το 1977, το 1961. Ο μακρύς κατάλογος φτάνει μέχρι το 1895 όταν δεν υπήρχε ούτε ίχνος της Κλιματικής αλλαγής.
Είναι προφανές ότι στην Ελλάδα κάνουμε κάτι λάθος και αυτό το λάθος είναι διαχρονικό, υπερκομματικό και συνεχιζόμενο.
Ο Ιλισός και η πηγή Καλλιρρόη που έρεε σε ένα ιστορικό, όμορφο και γαλήνιο τοπίο, αντί να αναδειχθεί για το καλό της πόλης έγινε δρόμος. Αρκετές παλαιές φωτογραφίες αποτυπώνουν την τραγική διαφορά παρελθόντος και παρόντος. Ιδίως στην περιοχή της Αγίας Φωτεινής όπου αν και το τοπίο έχει πληγωθεί βάναυσα μπορεί να υπάρξει αποκατάσταση.
Ο Κηφισός ήταν κάποτε ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της ανατολικής Στερεάς Ελλάδας. Ελαφρά τη καρδία ωστόσο βρέθηκε μπαζωμένος και τσιμεντωμένος κάτω από μία αποτυχημένη λεωφόρο. Πλωτός στην αρχαιότητα σε ένα τμήμα του, προμήθευε την Αθηναϊκή πολιτεία με νόστιμα χέλια. Αν σκεφτούμε ότι έως τη δεκαετία του 1960 οι Αθηναίοι έκαναν μπάνιο και ψάρευαν στα νερά του, θα συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της καταστροφής. Έως το 1950, η κεντρική πηγή του στο Κεφαλάρι της Κηφισιάς, ανέβλυζε εκατοντάδες κυβικά μέτρα νερό την ώρα. Μικρά παιδάκια έκαναν μπάνιο στις αμπολές ενώ άρδευε κτήματα μέχρι τα Πατήσια που τότε ονομάζονταν Παραδείσια.
Το Διαβολόρεμα, διέσχιζε την οδό Σεβαστουπόλεως μέχρι τη δεκαετία του 1960. Είχε μόνιμη ροή νερού και στη κοίτη του ζούσαν… καβούρια που εντοπίζονται ακόμα σε εκσκαφές θεμελίων της περιοχής των Ελληνορώσων όπου υπάρχουν υπόγεια ύδατα. Ξεχασμένα αλλά ζωντανά ορθώνονται άλλωστε και τα μεγάλα πλατάνια του δρόμου.
Στο Κολωνάκι, στο τέρμα της οδού Λυκαβηττού όπου βρίσκεται ο λόφος της Σχιστής Πέτρας υπήρχε μία «διπλή» πηγή που ανάβλυζε μέσα από σπήλαιο. Αυτές ήταν οι πηγές του Ηριδανού ο οποίος ρέει και σήμερα στο σταθμό μετρό «Μοναστηράκι» και στον Κεραμεικό. Ακούγεται παράδοξο ότι σε αυτή την πηγή έπλεναν τα ρούχα τους με σκάφες οι Κολωνακιώτισες μίας άλλης εποχής.
Ο Κυκλόβορος έρεε από την οδό Βαφειοχωρίου με έτερο κλάδο στην οδό Βαλτινών ενώ στο ύψος της λεωφόρου Αλεξάνδρας, υπήρχε το ρέμα του Αγίου Στυλιανού που σχημάτιζε χαράδρα. Συνέχιζε στην οδό Μάρνη και στο Μεταξουργείο αρδεύοντας ένα μαγευτικό τοπίο με λεύκες, πλατάνια, γεφυράκια και αμέριμνες… αγελάδες.
Από την άλλη πλευρά, στη Φωκίωνος Νέγρη, κατέβαινε το ρέμα Λεβίδι με σημαντικές πηγές. Μία βρισκόταν στην οδό Αγίας Ζώνης, στον πλάτανο που ακόμα επιβιώνει και άλλη στην οδό Σποργίλου.
Τα δυστυχές απομεινάρι των ρεμάτων Λεβίδι και Κυκλόβορου είναι το ρέμα-οχετός του Προφήτη Δανιήλ στο Βοτανικό.
Η «ποταμοκτονίες» είναι συνυφασμένες με την ιστορία της πόλης. Βιώνουμε μία ιστορία τσιμέντου και κακοποίησης. Η έλλειψη παιδείας ανύψωσε μία άθλια μεγαλούπολη, αποκομμένη από τη φύση και την ιστορία.
Αντίθετα, σε διεθνές επίπεδο τα λάθη αποκαθίστανται με πρωτοποριακές αποφάσεις. Στην Αγγλία και στη Γερμανία διανοίγονται σκεπασμένα ποτάμια.
Στη Σεούλ της νότιας Κορέας, κατεδαφίστηκε η λεωφόρος που σκέπαζε τον Ετσεόν Γκι Ετσεόν, αντίστοιχου μεγέθους με τον Κηφισό. Ο Αρχές της πόλης συγκρούστηκαν με συγκοινωνιολόγους, εργολάβους, επιχειρηματίες και οδηγούς. Αντιλαμβανόμενες το λάθος και τις περιβαλλοντικές συνέπειες, ξόδεψαν εκατομμύρια γκρεμίζοντας τη λεωφόρο και αναδεικνύοντας ένα σημαντικό αξιοθέατο.
Εδώ στην Ελλάδα όπου κυριαρχεί «η κρυφή γοητεία του τσιμέντου», της ανοχής στη βιομηχανική ρύπανση και στα μπαζώματα το έγκλημα συνεχίζεται. Οι προσπάθειες να τσιμεντοποιηθούν το Μέγα ρέμα Ραφήνας, η Πικροδάφνη, ο Ερασίνος στη Βραυρώνα, ο Ποδονίφτης, το ρέμα της Εσχατιάς είναι σε αναχρονιστική κατεύθυνση.
Καθώς φοβάμαι ότι η εκδίκηση της φύσης και των υδάτινων συστημάτων θα είναι εξίσου συνεχής εάν δεν αλλάξει έμπρακτα η πολιτική που εφαρμόζεται είμαι από αυτούς που εδώ και πολλά χρόνια υποστηρίζω το «ανέφικτο». Αυτό το «ανέφικτο» στην περίπτωση της Ελλάδας είναι η φυσική ανάπλαση των διατηρημένων ρεμάτων και ποταμών, η ορθολογική αξιοποίηση των υδάτων τους και η διάνοιξή τους όπου αυτό είναι τεχνικά υλοποιήσιμο.
Εξάλλου και η νέα Δημοτική αρχή κινείται σε παρόμοια κατεύθυνση καθώς στις προθέσεις της είναι η ανάπλαση του Ποδονίφτη, του ρέματος Προφήτη Δανιήλ και ακόμα περισσότερο του Ιλισού και άλλων αφανισμένων ρεμάτων εφόσον υπόκειται στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της.
Ως πολίτες αυτής της χώρας δεν πρέπει να πάψει να μας συγκινεί η ιστορία του τελευταίου Αθηναϊκού ποταμού ούτε και το τελευταίο ψαράκι που τσιμεντώνουμε…
Εικόνες που αμαυρώνουν τον Ελληνικό πολιτισμό όπως η αποξήρανση της ιερής λίμνη της Δήμητρας στην Ελευσίνα που αντικαταστάθηκε με βιομηχανικές εγκαταστάσεις πρέπει να παραμείνουν για πάντα στο σκοτεινό παρελθόν…
Είναι προφανές ότι στην Ελλάδα κάνουμε κάτι λάθος και αυτό το λάθος είναι διαχρονικό, υπερκομματικό και συνεχιζόμενο.
Ο Ιλισός και η πηγή Καλλιρρόη που έρεε σε ένα ιστορικό, όμορφο και γαλήνιο τοπίο, αντί να αναδειχθεί για το καλό της πόλης έγινε δρόμος. Αρκετές παλαιές φωτογραφίες αποτυπώνουν την τραγική διαφορά παρελθόντος και παρόντος. Ιδίως στην περιοχή της Αγίας Φωτεινής όπου αν και το τοπίο έχει πληγωθεί βάναυσα μπορεί να υπάρξει αποκατάσταση.
Ο Κηφισός ήταν κάποτε ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της ανατολικής Στερεάς Ελλάδας. Ελαφρά τη καρδία ωστόσο βρέθηκε μπαζωμένος και τσιμεντωμένος κάτω από μία αποτυχημένη λεωφόρο. Πλωτός στην αρχαιότητα σε ένα τμήμα του, προμήθευε την Αθηναϊκή πολιτεία με νόστιμα χέλια. Αν σκεφτούμε ότι έως τη δεκαετία του 1960 οι Αθηναίοι έκαναν μπάνιο και ψάρευαν στα νερά του, θα συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της καταστροφής. Έως το 1950, η κεντρική πηγή του στο Κεφαλάρι της Κηφισιάς, ανέβλυζε εκατοντάδες κυβικά μέτρα νερό την ώρα. Μικρά παιδάκια έκαναν μπάνιο στις αμπολές ενώ άρδευε κτήματα μέχρι τα Πατήσια που τότε ονομάζονταν Παραδείσια.
Το Διαβολόρεμα, διέσχιζε την οδό Σεβαστουπόλεως μέχρι τη δεκαετία του 1960. Είχε μόνιμη ροή νερού και στη κοίτη του ζούσαν… καβούρια που εντοπίζονται ακόμα σε εκσκαφές θεμελίων της περιοχής των Ελληνορώσων όπου υπάρχουν υπόγεια ύδατα. Ξεχασμένα αλλά ζωντανά ορθώνονται άλλωστε και τα μεγάλα πλατάνια του δρόμου.
Στο Κολωνάκι, στο τέρμα της οδού Λυκαβηττού όπου βρίσκεται ο λόφος της Σχιστής Πέτρας υπήρχε μία «διπλή» πηγή που ανάβλυζε μέσα από σπήλαιο. Αυτές ήταν οι πηγές του Ηριδανού ο οποίος ρέει και σήμερα στο σταθμό μετρό «Μοναστηράκι» και στον Κεραμεικό. Ακούγεται παράδοξο ότι σε αυτή την πηγή έπλεναν τα ρούχα τους με σκάφες οι Κολωνακιώτισες μίας άλλης εποχής.
Ο Κυκλόβορος έρεε από την οδό Βαφειοχωρίου με έτερο κλάδο στην οδό Βαλτινών ενώ στο ύψος της λεωφόρου Αλεξάνδρας, υπήρχε το ρέμα του Αγίου Στυλιανού που σχημάτιζε χαράδρα. Συνέχιζε στην οδό Μάρνη και στο Μεταξουργείο αρδεύοντας ένα μαγευτικό τοπίο με λεύκες, πλατάνια, γεφυράκια και αμέριμνες… αγελάδες.
Από την άλλη πλευρά, στη Φωκίωνος Νέγρη, κατέβαινε το ρέμα Λεβίδι με σημαντικές πηγές. Μία βρισκόταν στην οδό Αγίας Ζώνης, στον πλάτανο που ακόμα επιβιώνει και άλλη στην οδό Σποργίλου.
Τα δυστυχές απομεινάρι των ρεμάτων Λεβίδι και Κυκλόβορου είναι το ρέμα-οχετός του Προφήτη Δανιήλ στο Βοτανικό.
Η «ποταμοκτονίες» είναι συνυφασμένες με την ιστορία της πόλης. Βιώνουμε μία ιστορία τσιμέντου και κακοποίησης. Η έλλειψη παιδείας ανύψωσε μία άθλια μεγαλούπολη, αποκομμένη από τη φύση και την ιστορία.
Αντίθετα, σε διεθνές επίπεδο τα λάθη αποκαθίστανται με πρωτοποριακές αποφάσεις. Στην Αγγλία και στη Γερμανία διανοίγονται σκεπασμένα ποτάμια.
Στη Σεούλ της νότιας Κορέας, κατεδαφίστηκε η λεωφόρος που σκέπαζε τον Ετσεόν Γκι Ετσεόν, αντίστοιχου μεγέθους με τον Κηφισό. Ο Αρχές της πόλης συγκρούστηκαν με συγκοινωνιολόγους, εργολάβους, επιχειρηματίες και οδηγούς. Αντιλαμβανόμενες το λάθος και τις περιβαλλοντικές συνέπειες, ξόδεψαν εκατομμύρια γκρεμίζοντας τη λεωφόρο και αναδεικνύοντας ένα σημαντικό αξιοθέατο.
Εδώ στην Ελλάδα όπου κυριαρχεί «η κρυφή γοητεία του τσιμέντου», της ανοχής στη βιομηχανική ρύπανση και στα μπαζώματα το έγκλημα συνεχίζεται. Οι προσπάθειες να τσιμεντοποιηθούν το Μέγα ρέμα Ραφήνας, η Πικροδάφνη, ο Ερασίνος στη Βραυρώνα, ο Ποδονίφτης, το ρέμα της Εσχατιάς είναι σε αναχρονιστική κατεύθυνση.
Καθώς φοβάμαι ότι η εκδίκηση της φύσης και των υδάτινων συστημάτων θα είναι εξίσου συνεχής εάν δεν αλλάξει έμπρακτα η πολιτική που εφαρμόζεται είμαι από αυτούς που εδώ και πολλά χρόνια υποστηρίζω το «ανέφικτο». Αυτό το «ανέφικτο» στην περίπτωση της Ελλάδας είναι η φυσική ανάπλαση των διατηρημένων ρεμάτων και ποταμών, η ορθολογική αξιοποίηση των υδάτων τους και η διάνοιξή τους όπου αυτό είναι τεχνικά υλοποιήσιμο.
Εξάλλου και η νέα Δημοτική αρχή κινείται σε παρόμοια κατεύθυνση καθώς στις προθέσεις της είναι η ανάπλαση του Ποδονίφτη, του ρέματος Προφήτη Δανιήλ και ακόμα περισσότερο του Ιλισού και άλλων αφανισμένων ρεμάτων εφόσον υπόκειται στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της.
Ως πολίτες αυτής της χώρας δεν πρέπει να πάψει να μας συγκινεί η ιστορία του τελευταίου Αθηναϊκού ποταμού ούτε και το τελευταίο ψαράκι που τσιμεντώνουμε…
Εικόνες που αμαυρώνουν τον Ελληνικό πολιτισμό όπως η αποξήρανση της ιερής λίμνη της Δήμητρας στην Ελευσίνα που αντικαταστάθηκε με βιομηχανικές εγκαταστάσεις πρέπει να παραμείνουν για πάντα στο σκοτεινό παρελθόν…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου