(Το άρθρο γράφτηκε στις 29 Αυγούστου 2017)
Ναι, ο Κοντονής βρίσκει και τα λέει... Ναι, για πολλούς Έλληνες (ακόμα και συντηρητικούς) τα εγκλήματα των κομμουνισμών ή τους αφήνουν αδιάφορους ή θεωρούν την όλη επιχειρηματολογία μέρος του ιδεολογικού οπλοστασίου της Ακροδεξιάς. 'Η (ακόμα χειρότερα...) μια σκοτεινή "συνωμοσία" (βλ. Άρθρο Νίκου Φίλη στα Νέα 26/8) της "νέας τάξης", για να καθυποτάξουν τους ευρωπαϊκούς λαούς στον μονόδρομο του νεοφιλευθερισμού. Μπούρδες; Ναι μπούρδες, άλλα βρίσκουν και τα λένε.
Γιατί λοιπόν για μας τους Έλληνες είναι τόσο δύσκολο να αποδεχθούμε το αυτονόητο; Αυτό για το οποίο η ιστορική επιστήμη έχει αποφανθεί οριστικά και τελεσίδικα; Ότι τα κομμουνιστικά καθεστώτα ήταν βάρβαρα, βίαια ολοκληρωτικά καθεστώτα που άφησαν την αιματοβαμμένη σφραγίδα τους στον 20ο αιώνα; Και προκάλεσαν ανείπωτο πόνο σε εκατομμύρια ανθρώπους; Ας προσπαθήσουμε να κωδικοποιήσουμε μια ερμηνεία.
Α. Γιατί (ευτυχώς..) δεν ζήσαμε τον κομμουνισμό. Οι Εσθονοί (αυτοί που η γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί όλους ναζί..) έζησαν στο πετσί τους την θηριωδία του σοβιετικού καθεστώτος. (Στην πρώτη σοβιετική εισβολή με την συμφωνία του ναζιστικού καθεστώτος, 10 χιλιάδες Εσθονοί εκτοπίστηκαν και οι 400 εκτελέστηκαν αμέσως. Μετά το 1945, υπολογίζεται ότι 35.472 άτομα εκτοπίστηκαν, εκ των οποίων οι 9.000 πέθαναν υπό τραγικές ή αδιευκρίνιστες συνθήκες. Βλ Νίκος Μαραντζίδης, Καθημερινή 26/8). Εμείς, ευτυχώς, την γλυτώσαμε. Ή όπως είπε ο συγκατηγορούμενος του Νίκου Μπελογιάννη, Τάκης Λαζαρίδης: Ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι... (Για όσους ενδιαφέρονται κυκλοφορεί στο you tube η συγκλονιστική αφήγηση του Λεωνίδα Κύρκου στους Φακέλους του Αλ.Παπαχελα για το "ποιόν" των ηγετών της αριστεράς τα χρόνια μετά τον πόλεμο. "Περιτρίμματα και γελοίους" τους χαρακτηρίζει, που ευτυχώς δεν κυβέρνησαν την Ελλάδα...).
Β. Γιατί η κομμουνιστική αριστερά στην Ελλάδα έχει κάτι το νοσταλγικά ηρωικό. Οι ανηλεείς διώξεις των κομμουνιστών από το μετεμφυλιακό κράτος, τους προσέφεραν ένα φωτοστέφανο ήρωα. Η αντίθεση των κομμουνιστών στη χούντα (σε αντίθεση με την σιωπή των συντηρητικών πολιτικών), οι φυλακίσεις και οι εξορίες, έκαναν τους αριστερούς συμπαθείς σε ευρύτερα στρώματα του ελληνικού λαού, ακόμα και σε εκείνα που αποστρέφονταν τον κομμουνισμό. Ο αντικομμουνισμός της χούντας ολοκλήρωσε την δουλειά και κατέστησε την κριτική στον κομμουνισμό "ύποπτη." (Τα ίδια λέει και ο Γεωργαλάς...)
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό που λέγεται "ιδεολογική ηγεμονία της αριστεράς" που κάνει την αυτονόητη αποδοχή των εγκλημάτων του κομμουνισμού, δύσκολη άσκηση στη σύγχρονη Ελλάδα. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι. Συνεχίζουμε.
Γ. Οι Έλληνες, λόγω και ορθοδοξίας, αγαπούν (θεωρητικά) την πατρίδα του υπαρκτού σοσιαλισμού. Μαθαίνουμε από μικροί για τα σύμβολα του Βυζαντίου που οικειοποιήθηκε η ρωσική αυτοκρατορία, για το "ξανθό γένος" που θα απελευθέρωνε το υπόδουλο στους Τούρκους ελληνικό. Υπασπιστής του Τσάρου δεν ήταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης; Και έτσι φθάνουμε στο σήμερα. Οι δουλοπρεπείς υποκλίσεις του Παν. Λαφαζάνη στον τσάρο Βλαδίμηρο μπορεί να προκαλούν γέλια, αλλά οι έρευνες της κοινής γνώμης που δείχνουν ότι το 50% των Ελλήνων θαυμάζει τον αυταρχικό Ρώσο "κυβερνήτη", πρέπει να προβληματίσουν.
Δεν είναι όμως μόνο οι Έλληνες που δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν την εγκληματική φύση των σοβιετικών καθεστώτων. Υπάρχει ευρύτερη καχυποψία και άρνηση αποδοχής του αυτονόητου. Και υπάρχουν λόγοι:
Α. Έλλειψη πληροφόρησης. Μπορεί στους κύκλους των αριστερών ακτιβιστών της Ευρώπης να φθάνουν πληροφορίες από την Μόσχα για τα εγκλήματα των κομμουνιστών, ήδη από την δεκαετία του '20... αλλά για πολλές δεκαετίες η υπόλοιπη Ευρώπη δεν ξέρει καλά, τι συμβαίνει στην Σοβιετική Ένωση. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Walter Duranty, του επικεφαλής του γραφείου Μόσχας των New York Times. Βραβεύτηκε με βραβείο Πούλιτζερ το 1932 για μια σειρά ανταποκρίσεων και άρθρων για την Σοβιετική Ένωση στα οποία μεταξύ άλλων, χαρακτήριζε ανοησίες τα περί λιμού στην Ουκρανία. (Όπου υπολογίζεται ότι με την συστηματική πολιτική εξόντωσης των Ουκρανών με εντολή του Στάλιν, πέθαναν από την πείνα πάνω από 9 εκατομμύρια άνθρωποι...). Τα τελευταία χρόνια ζητείται να του αφαιρεθεί το βραβείο έστω και μετά θάνατον, και οι NYT έχουν γράψει ότι τα κείμενα του Duranty είναι "απο τα χειρότερα είδη ρεπορτάζ που έχουν εμφανιστεί ποτέ στην ιστορία της εφημερίδας". Θα χρειαστεί να φθάσουμε στην δεκαετία του '70, να δημοσιευτεί το "Αρχιπέλαγος Γκουλαγκ" του Σολζενίτσιν για να συνειδητοποιήσουν και οι πιο δύσπιστοι την πραγματική φύση του σοσιαλιστικού παραδείσου. Όλοι; Όχι όλοι...
Β. "Η σαγήνη των Συρακουσών" . Αυτός είναι ο τίτλος του εξαιρετικού βιβλίου του ιστορικού Mark Lila που πραγματεύεται το πως οι διανοούμενοι της Δύσης υπέκυψαν στις ουτοπικές φαντασιώσεις τους περί ανατροπής και αναγέννησης του κόσμου και του πνεύματος, και υπηρέτησαν ή αποδέχθηκαν με πρωτοφανή τυφλότητα τα απολυταρχικά καθεστώτα. (Από τον Μάρτιν Χαιντεγκερ έως τον Μισέλ Φουκώ και τον Ζακ Ντεριντά). Ακόμα και θεωρητικοί της απόλυτης ελευθερίας όπως ο Ζαν Πωλ Σαρτρ αρνήθηκαν μέχρι τέλους να καταδικάσουν τα σταλινικά εγκλήματα. (Ένας είναι ο εχθρός ο καπιταλισμός... Μέχρι το τέλος).
Λίγη παρηγοριά για τα θύματα των σοβιετικών ότι πλέον στην Γαλλία δίνουν δίκιο στον Αλμπέρ Καμύ και άδικο στον Σαρτρ στα όσα έγραφαν για την ελευθερία, ενώ όλοι αναγνωρίζουν ότι αυτός που είδε καθαρά τι συμβαίνει πίσω από τις κουρτίνες ήταν ο " δεξιός Ρεϊμόν Αρον...( βλ. Ρέιμοντ Αρον, "Το όπιο των διανοουμένων" .)
Γ. Οι ιδέες του κομμουνισμού ακούγονται ωραίες. Ισότητα, απελευθέρωση, αλληλεγγύη... σε αντίθεση με άλλες ιδεολογίες που δεν κρύβουν το φρικτό τους πρόσωπο και τις πεποιθήσεις τους πχ για την ανωτερότητα της Άριας Φυλής... Mόνο που αυτό που έχει σημασία δεν είναι οι ιδέες, που συγκινούν τους διανοούμενους... αλλά οι πράξεις. Και όπως σημειώνει η εσθονική προεδρία, δεν έχει καμία σημασία αν αυτός που σε εκτελεί... έχει καλές προθέσεις...
Τέλος, μια ακόμα παρατήρηση.
Δ. Η Σοβιετική Ρωσία συνέβαλε καθοριστικά στην ήττα του ναζισμού. Ουδείς μπορεί να το παραγνωρίσει και για γενιές ολόκληρες, αριστερών και μη, η νίκη του Κόκκινου Στρατού ήταν από μόνη της ικανή να τους κάνει να κλείνουν τα μάτια μπροστά σε αυτά που συνέβαιναν στο εσωτερικό της χώρας. Την ίδια στιγμή παίζει μεγάλο ρόλο και το ότι η Ρωσία δεν έχει λύσει ακόμα τους λογαριασμούς της με την Ιστορία. Η ευθύνη για το έγκλημα του Κατίν- όπου 21.000 Πολωνοί δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ από τους Σοβιετικούς- μπορεί να έχει γίνει αποδεκτή από την Μόσχα (επί Γκορμπατσόφ), αλλά τόσο η σημερινή ηγεσία όσο και ο ρωσικός λαός παραμένουν υπερήφανοι για τα επιτεύγματα επί Σοβιετικής Ένωσης, αποσιωπώντας ή ξεχνώντας (εν πολλοίς) τα εγκλήματα. Η νοσταλγία της ισχύος; Το σοβιετικό παρελθόν της σημερινής ηγεσίας της Ρωσίας; Οι νέοι εθνικισμοί που αντιμετωπίζει το ρωσικό κράτος; Όποια και να είναι η αιτία, το παρελθόν είναι σκοτεινό για τους Ρώσους. Και για πολλούς από τους υπόλοιπους...
Ναι, ο Κοντονής βρίσκει και τα λέει... Ναι, για πολλούς Έλληνες (ακόμα και συντηρητικούς) τα εγκλήματα των κομμουνισμών ή τους αφήνουν αδιάφορους ή θεωρούν την όλη επιχειρηματολογία μέρος του ιδεολογικού οπλοστασίου της Ακροδεξιάς. 'Η (ακόμα χειρότερα...) μια σκοτεινή "συνωμοσία" (βλ. Άρθρο Νίκου Φίλη στα Νέα 26/8) της "νέας τάξης", για να καθυποτάξουν τους ευρωπαϊκούς λαούς στον μονόδρομο του νεοφιλευθερισμού. Μπούρδες; Ναι μπούρδες, άλλα βρίσκουν και τα λένε.
Γιατί λοιπόν για μας τους Έλληνες είναι τόσο δύσκολο να αποδεχθούμε το αυτονόητο; Αυτό για το οποίο η ιστορική επιστήμη έχει αποφανθεί οριστικά και τελεσίδικα; Ότι τα κομμουνιστικά καθεστώτα ήταν βάρβαρα, βίαια ολοκληρωτικά καθεστώτα που άφησαν την αιματοβαμμένη σφραγίδα τους στον 20ο αιώνα; Και προκάλεσαν ανείπωτο πόνο σε εκατομμύρια ανθρώπους; Ας προσπαθήσουμε να κωδικοποιήσουμε μια ερμηνεία.
Α. Γιατί (ευτυχώς..) δεν ζήσαμε τον κομμουνισμό. Οι Εσθονοί (αυτοί που η γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί όλους ναζί..) έζησαν στο πετσί τους την θηριωδία του σοβιετικού καθεστώτος. (Στην πρώτη σοβιετική εισβολή με την συμφωνία του ναζιστικού καθεστώτος, 10 χιλιάδες Εσθονοί εκτοπίστηκαν και οι 400 εκτελέστηκαν αμέσως. Μετά το 1945, υπολογίζεται ότι 35.472 άτομα εκτοπίστηκαν, εκ των οποίων οι 9.000 πέθαναν υπό τραγικές ή αδιευκρίνιστες συνθήκες. Βλ Νίκος Μαραντζίδης, Καθημερινή 26/8). Εμείς, ευτυχώς, την γλυτώσαμε. Ή όπως είπε ο συγκατηγορούμενος του Νίκου Μπελογιάννη, Τάκης Λαζαρίδης: Ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι... (Για όσους ενδιαφέρονται κυκλοφορεί στο you tube η συγκλονιστική αφήγηση του Λεωνίδα Κύρκου στους Φακέλους του Αλ.Παπαχελα για το "ποιόν" των ηγετών της αριστεράς τα χρόνια μετά τον πόλεμο. "Περιτρίμματα και γελοίους" τους χαρακτηρίζει, που ευτυχώς δεν κυβέρνησαν την Ελλάδα...).
Β. Γιατί η κομμουνιστική αριστερά στην Ελλάδα έχει κάτι το νοσταλγικά ηρωικό. Οι ανηλεείς διώξεις των κομμουνιστών από το μετεμφυλιακό κράτος, τους προσέφεραν ένα φωτοστέφανο ήρωα. Η αντίθεση των κομμουνιστών στη χούντα (σε αντίθεση με την σιωπή των συντηρητικών πολιτικών), οι φυλακίσεις και οι εξορίες, έκαναν τους αριστερούς συμπαθείς σε ευρύτερα στρώματα του ελληνικού λαού, ακόμα και σε εκείνα που αποστρέφονταν τον κομμουνισμό. Ο αντικομμουνισμός της χούντας ολοκλήρωσε την δουλειά και κατέστησε την κριτική στον κομμουνισμό "ύποπτη." (Τα ίδια λέει και ο Γεωργαλάς...)
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό που λέγεται "ιδεολογική ηγεμονία της αριστεράς" που κάνει την αυτονόητη αποδοχή των εγκλημάτων του κομμουνισμού, δύσκολη άσκηση στη σύγχρονη Ελλάδα. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι. Συνεχίζουμε.
Γ. Οι Έλληνες, λόγω και ορθοδοξίας, αγαπούν (θεωρητικά) την πατρίδα του υπαρκτού σοσιαλισμού. Μαθαίνουμε από μικροί για τα σύμβολα του Βυζαντίου που οικειοποιήθηκε η ρωσική αυτοκρατορία, για το "ξανθό γένος" που θα απελευθέρωνε το υπόδουλο στους Τούρκους ελληνικό. Υπασπιστής του Τσάρου δεν ήταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης; Και έτσι φθάνουμε στο σήμερα. Οι δουλοπρεπείς υποκλίσεις του Παν. Λαφαζάνη στον τσάρο Βλαδίμηρο μπορεί να προκαλούν γέλια, αλλά οι έρευνες της κοινής γνώμης που δείχνουν ότι το 50% των Ελλήνων θαυμάζει τον αυταρχικό Ρώσο "κυβερνήτη", πρέπει να προβληματίσουν.
Δεν είναι όμως μόνο οι Έλληνες που δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν την εγκληματική φύση των σοβιετικών καθεστώτων. Υπάρχει ευρύτερη καχυποψία και άρνηση αποδοχής του αυτονόητου. Και υπάρχουν λόγοι:
Α. Έλλειψη πληροφόρησης. Μπορεί στους κύκλους των αριστερών ακτιβιστών της Ευρώπης να φθάνουν πληροφορίες από την Μόσχα για τα εγκλήματα των κομμουνιστών, ήδη από την δεκαετία του '20... αλλά για πολλές δεκαετίες η υπόλοιπη Ευρώπη δεν ξέρει καλά, τι συμβαίνει στην Σοβιετική Ένωση. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Walter Duranty, του επικεφαλής του γραφείου Μόσχας των New York Times. Βραβεύτηκε με βραβείο Πούλιτζερ το 1932 για μια σειρά ανταποκρίσεων και άρθρων για την Σοβιετική Ένωση στα οποία μεταξύ άλλων, χαρακτήριζε ανοησίες τα περί λιμού στην Ουκρανία. (Όπου υπολογίζεται ότι με την συστηματική πολιτική εξόντωσης των Ουκρανών με εντολή του Στάλιν, πέθαναν από την πείνα πάνω από 9 εκατομμύρια άνθρωποι...). Τα τελευταία χρόνια ζητείται να του αφαιρεθεί το βραβείο έστω και μετά θάνατον, και οι NYT έχουν γράψει ότι τα κείμενα του Duranty είναι "απο τα χειρότερα είδη ρεπορτάζ που έχουν εμφανιστεί ποτέ στην ιστορία της εφημερίδας". Θα χρειαστεί να φθάσουμε στην δεκαετία του '70, να δημοσιευτεί το "Αρχιπέλαγος Γκουλαγκ" του Σολζενίτσιν για να συνειδητοποιήσουν και οι πιο δύσπιστοι την πραγματική φύση του σοσιαλιστικού παραδείσου. Όλοι; Όχι όλοι...
Β. "Η σαγήνη των Συρακουσών" . Αυτός είναι ο τίτλος του εξαιρετικού βιβλίου του ιστορικού Mark Lila που πραγματεύεται το πως οι διανοούμενοι της Δύσης υπέκυψαν στις ουτοπικές φαντασιώσεις τους περί ανατροπής και αναγέννησης του κόσμου και του πνεύματος, και υπηρέτησαν ή αποδέχθηκαν με πρωτοφανή τυφλότητα τα απολυταρχικά καθεστώτα. (Από τον Μάρτιν Χαιντεγκερ έως τον Μισέλ Φουκώ και τον Ζακ Ντεριντά). Ακόμα και θεωρητικοί της απόλυτης ελευθερίας όπως ο Ζαν Πωλ Σαρτρ αρνήθηκαν μέχρι τέλους να καταδικάσουν τα σταλινικά εγκλήματα. (Ένας είναι ο εχθρός ο καπιταλισμός... Μέχρι το τέλος).
Λίγη παρηγοριά για τα θύματα των σοβιετικών ότι πλέον στην Γαλλία δίνουν δίκιο στον Αλμπέρ Καμύ και άδικο στον Σαρτρ στα όσα έγραφαν για την ελευθερία, ενώ όλοι αναγνωρίζουν ότι αυτός που είδε καθαρά τι συμβαίνει πίσω από τις κουρτίνες ήταν ο " δεξιός Ρεϊμόν Αρον...( βλ. Ρέιμοντ Αρον, "Το όπιο των διανοουμένων" .)
Γ. Οι ιδέες του κομμουνισμού ακούγονται ωραίες. Ισότητα, απελευθέρωση, αλληλεγγύη... σε αντίθεση με άλλες ιδεολογίες που δεν κρύβουν το φρικτό τους πρόσωπο και τις πεποιθήσεις τους πχ για την ανωτερότητα της Άριας Φυλής... Mόνο που αυτό που έχει σημασία δεν είναι οι ιδέες, που συγκινούν τους διανοούμενους... αλλά οι πράξεις. Και όπως σημειώνει η εσθονική προεδρία, δεν έχει καμία σημασία αν αυτός που σε εκτελεί... έχει καλές προθέσεις...
Τέλος, μια ακόμα παρατήρηση.
Δ. Η Σοβιετική Ρωσία συνέβαλε καθοριστικά στην ήττα του ναζισμού. Ουδείς μπορεί να το παραγνωρίσει και για γενιές ολόκληρες, αριστερών και μη, η νίκη του Κόκκινου Στρατού ήταν από μόνη της ικανή να τους κάνει να κλείνουν τα μάτια μπροστά σε αυτά που συνέβαιναν στο εσωτερικό της χώρας. Την ίδια στιγμή παίζει μεγάλο ρόλο και το ότι η Ρωσία δεν έχει λύσει ακόμα τους λογαριασμούς της με την Ιστορία. Η ευθύνη για το έγκλημα του Κατίν- όπου 21.000 Πολωνοί δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ από τους Σοβιετικούς- μπορεί να έχει γίνει αποδεκτή από την Μόσχα (επί Γκορμπατσόφ), αλλά τόσο η σημερινή ηγεσία όσο και ο ρωσικός λαός παραμένουν υπερήφανοι για τα επιτεύγματα επί Σοβιετικής Ένωσης, αποσιωπώντας ή ξεχνώντας (εν πολλοίς) τα εγκλήματα. Η νοσταλγία της ισχύος; Το σοβιετικό παρελθόν της σημερινής ηγεσίας της Ρωσίας; Οι νέοι εθνικισμοί που αντιμετωπίζει το ρωσικό κράτος; Όποια και να είναι η αιτία, το παρελθόν είναι σκοτεινό για τους Ρώσους. Και για πολλούς από τους υπόλοιπους...
Διαβάστε επίσης:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου