Νίκος Καραβαγγέλης: Οι ισχυροί πράττουν ό,τι τους επιτρέπει η δύναμή τους και οι αδύναμοι υποχωρούν τόσο όσο είναι το μέγεθος της αδυναμίας τους

15 Αυγουστου 2025
Η ζωή με βρίσκει επισκέπτη στο Μάαστριχτ, όπου το 1992 οι Ευρωπαίοι συγκεντρώθηκαν για να ορίσουν οι ίδιοι το μέλλον τους.
Από τα ερείπια του Ψυχρού Πολέμου, γεννήθηκε η φιλοδοξία μιας πολιτικής και οικονομικής ένωσης.
Ήταν η στιγμή που η Ευρώπη, η ήπειρος του Ξενοφώντα, τόλμησε να πιστέψει πως μπορεί να σταθεί ως ενιαίο υποκείμενο στην Ιστορία.

Τριαντα τρία χρόνια μετά, το 2025 στην Αλάσκα δύο ηγέτες εκτός Ευρώπης, ο Πούτιν και ο Τραμπ, συναντήθηκαν για να συζητήσουν μια σύγκρουση που εκτυλίσσεται σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Ήταν η στιγμή που η Ευρώπη βρέθηκε όχι στο τραπέζι, αλλά στο μενού των διαπραγματεύσεων.
Στην ουσία έγινε μια υπενθύμιση των ορίων της ευρωπαϊκής ισχύος και της εξάρτησης της από εξωτερικούς παράγοντες για την ίδια της την ασφάλεια και ειρήνη.
Έγινε πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι στον σύγχρονο γεωπολιτικό χάρτη, η ισχύς καθορίζει τα όρια και τις επιλογές των κρατών, επιβεβαιώνοντας τον Θουκυδίδη που είχε γράψει στον διάλογο των Μηλίων, ότι οι ισχυροί πράττουν ό,τι τους επιτρέπει η δύναμή τους και οι αδύναμοι υποχωρούν τόσο όσο είναι το μέγεθος της αδυναμίας τους.
Μπορεί να ακούγεται κυνικό, μα είναι η αλήθεια.
Η Ευρώπη πολιτικά "αποχαυνωμένη" από εσωτερικές διαμάχες και γραφειοκρατικά φτιασίδια, παρακολουθεί τα γεγονότα σαν θεατής σε θέατρο που δεν καταλαβαίνει πώς παίζεται το έργο.
Μοιάζει να έχει μετατραπεί σε ένα μνημείο αυτοπεποίθησης χωρίς περιεχόμενο.
Συζητά, αναλύει και ψηφίζει, ενώ οι πραγματικές αποφάσεις παίρνονται αλλού και απλώς χειροκροτεί ή γκρινιάζει, χωρίς ποτέ να αγγίζει την ουσία.
Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη δεν έχει στρατηγική γεωπολιτική, την παρακολουθεί, σχολιάζει αμήχανα και μοιάζει να έχει αποδεχθεί ότι άλλοι θα γράψουν το επόμενο κεφάλαιο της Ιστορίας.
Συμπερασματικά λοιπόν, να ανάμεσα στο 1992 - 2025 χωράει μια ολόκληρη εποχή:
η μετάβαση από την ευρωπαϊκή αυτοπεποίθηση στην ευρωπαϊκή αδυναμία.
Από την ιδέα της κυριαρχίας στην εμπειρία της εξάρτησης.
Κι όμως, ίσως αυτή η αντίθεση μπορεί να λειτουργήσει και ως μια ύστατη υπενθύμιση:
ότι η Ευρώπη, αν θέλει να υπάρξει ως κάτι περισσότερο από γεωγραφία, οφείλει ξανά να βρει τη φωνή της.

Ενώ η Μόσχα και η Νέα Υόρκη, σχεδιάζουν νέους δρόμους, γέφυρες, αγωγούς και συμμαχίες που θα καθορίσουν τις παγκόσμιες ισορροπίες, η Ευρωπη έχει δύο δρόμους :
είτε την μοιρολατρική αποδοχή της διαμορφούμενης κατάστασης και την αναπόφευκτη σταδιακή αποδυνάμωση και ουσιαστική πρόσδεση των χωρών της στα άρματα των υπερδυνάμεων,
είτε την αναζήτηση ικανών προσώπων και την διαμόρφωση ικανών συνθηκών, που θα την αφυπνίσουν από τον λήθαργο των συμφερόντων και των πολιτικών υπολογισμών και θα της προσδώσουν την δυνατότητα μιας αυτοδύναμης και αυτόνομης πορείας.

Νίκος Καραβαγγέλης 

Πρ Αντιδήμαρχος δήμου Ηλιούπολης- Πρ δημοτικός σύμβουλος Ηλιούπολης