Τι είναι ο μελιταίος πυρετός και πως μεταδίδεται από τα ζώα στον άνθρωπο;

Του Παναγιώτη Πάσχου (Κτηνίατρος) 

Βρουκέλλωση (ή αλλιώς μελιταίος πυρετός) είναι ένα λοιμώδες νόσημα το οποίο προκαλείται από το βακτήριο της βρουκέλλας που ανήκει στην κατηγορία των Γκραμ αρνητικών βακτηρίων. Το νόσημα παρατηρείται τόσο στα ζώα όσο και στον άνθρωπο και μεταδίδεται και από τα ζώα στον άνθρωπο. Το στέλεχος το οποίο προσβάλλει κυρίως τον άνθρωπο είναι η brucella melitensis που συναντάται κατά βάση στα αιγοπρόβατα.

Χαρακτηριστικό της βρουκέλλωσης ειναι ο κυμαινόμενος πυρετός με νυκτερινή εφίδρωση, ρίγος, λήθαργος, πονοκέφαλος και μυοσκελετικές εκδηλώσεις (αρθραλγίες- μυαλγίες). Η Β. melitensis προκαλεί πιο έντονη συμπτωματολογία, ενώ η Β. abortus σχετίζεται με αποστήματα. 

Στις επιπλοκές της βρουκέλλωσης συμπεριλαμβάνονται η ενδοκαρδίτιδα, η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα , η κερατίτιδα ή η χρόνια ιριδοκυκλίτιδα και ορχίτιδα. Κυρίως όμως μπορεί να εμφανιστεί αρθρίτιδα, οστεοαρθρίτιδα, οστεομυελίτιδα και δισκοσπονδυλίτιδα.

Μετάδοση
Το μικρόβιο μεταδίδεται κυρίως με κατανάλωση μολυσμένων ζωικών προϊόντων, με άμεση επαφή με μολυσμένα ζώα και σπανιότερα από άνθρωπο σε άνθρωπο (μέσω μεταγγίσεων αίματος, μυελού των οστών, θηλασμό).

Γεωγραφική κατανομή της νόσου στην Ευρώπη

Σύμφωνα με τα στοιχεία του παγκοσμίου οργανισμού υγείας 500.000 άτομα νοσούν κάθε χρόνο. Η νόσος έχει παγκόσμια κατανομή αλλά κυρίως ενδημεί στη Λατινική Αμερική, Αφρική, λεκάνη της Μεσόγειου, Μέση Ανατολή και Δυτική Ασία. Η Ελλάδα βρίσκεται στον κατάλογο των 25 χωρών με τα περισσότερα περιστατικά παγκοσμίως.

Διάγνωση

Η διάγνωση πραγματοποιείται με εργαστηριακές τεχνικές όπως μικροβιολογικές και ορολογικές δοκιμασίες. Οι ορολογικές περιλαμβάνουν ανίχνευση αντισωμάτων στο αίμα των ασθενών και επιτυγχάνονται με δοκιμασία ELISA, τεστ Coombs(αντίδραση αντισφαιρινικού ορού) κ.α. Μικροβιολογική ταυτοποίηση γίνεται μετά από καλλιέργεια σε ΜacConkey και αιματούχο άγαρ και βασίζεται στην παρατηρούμενη μορφολογία και στις χαρακτηριστικές αντιδράσεις οξειδάσης και ουρεάσης που δίνει η βρουκέλλα.

Θεραπεία

Η θεραπεία βασίζεται στη χορήγηση αντιβιοτικών τα οποία θα πρέπει να μπορούν να εισδύουν στα μακροφάγα και να δρουν σε όξινο ενδοκυττάριο περιβάλλον. Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας συνιστά το συνδυασμό δοξυκυκλίνης και ριφαμπικίνης για τουλάχιστον έξι εβδομάδες σε ενήλικες.

Πρόληψη

Κύριο μέτρο για την πρόληψη της ασθένειας είναι η δήλωση όλων των κρουσμάτων που παρατηρούνται σε ζώα και η αποφυγή επαφής με αυτά η κατανάλωση προϊόντων τους. Οι εργαζόμενοι σε χώρους επεξεργασίας ζωικών προϊόντων και τυροκομικών εργαστηρίων θα πρέπει να τηρούν όλους τους κανόνες υγιεινής. Ακόμα η παστερίωση του γάλακτος και η σωστή συντήρηση του όπως και η επαρκής ωρίμανση των τυροκομικών είναι απαραίτητη.