Ραφήνα

Φωτορεπορτάζ Παναγιώτης Πάσχος 

Η Ραφήνα είναι το λιμάνι των Μεσογείων, στις ακτές της Ανατολικής Αττικής. Καλύπτει έκταση 19.000 στρεμμάτων και ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 12.168 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011. Απέχει από την Αθήνα περίπου 25 χλμ. Το λιμάνι της Ραφήνας σήμερα συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα της Ελλάδας και έχει πολύ μεγάλη κινητικότητα.

Πρόκειται για έναν ιστορικό δήμο, ο οποίος κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια. Το 3200 π.Χ. οικοδομήθηκε ο προϊστορικός οικισμός του Ασκηταριού στην ομώνυμη μικρή βραχώδη χερσόνησο αμέσως νοτιότερα από τη θέση που βρίσκεται σήμερα η παραλία Μαρίκες. Ο οικισμός του Ασκηταριού βρισκόταν σε μεγάλη ακμή την περίοδο (3200 - 2000) π.χ., βρέθηκαν μικρά ορθογώνια κτίσματα με τοίχους λίθινους στη βάση, πλίνθινους απο πάνω και μικρή εστία στο κέντρο χωρισμένα με μονοπάτια σε οικοδομικά τετράγωνα, νεκροταφείο στα νότια και ακρόπολη. Οι ανασκαφές στο Ασκηταριό πραγματοποιήθηκαν την τριετία (1952 - 1954) από τον καθηγητή προϊστορικής αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρη Θεοχάρη. Η λέξη Ασκηταριό προήλθε αργότερα από μια βραχώδη σπηλιά την οποία κάποιος μοναχός από τη Μονή Πεντέλης είχε μετατρέψει σε ησυχαστήριο. Βορειότερα απο το ρέμα της Ραφήνας στην παραλία που βρίσκεται ανάμεσα στο ρέμα και το κεντρικό λιμάνι βρέθηκαν επίσης εγκαταστάσεις κατεργασίας χαλκού.

Το Ασκηταριό είχε πέσει σε παρακμή από τις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.χ. τότε δημιουργήθηκε ο κεντρικός οικισμός της Ραφήνας ή Αραφηνών στη θέση που βρίσκεται σήμερα το κεντρικό λιμάνι. Ο δήμος Αραφηνίων ή δήμος Αραφήνος ήταν ένας από τους δήμους της αρχαίας Αθήνας που όρισε ο Κλεισθένης, με το όνομα «Αραφήν». Αυτό το όνομα το πήρε από τον πρώτο της κυβερνήτη, τον Αραφήνα, ο οποίος ήταν ένας από τους μυθικούς ήρωες της Αττικής. Ανασκαφές στην περιοχή βρήκαν επίσης στοιχεία από τη Ρωμαϊκή περίοδο (οικοδομήματα, ρωμαϊκό λουτρό, αγάλματα).