Το ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ ΧΩΡΙΣ ΟΡΙΑ στο Μουσείο της Ακρόπολης (Μέρος πρώτο)

Στο Μουσείο της Ακρόπολης ( Διονυσίου Αεροπαγίτου 15) βρέθηκε σήμερα το πρωί ο συνεργάτης μας Παναγιώτης Πάσχος,  κάνοντας για εσάς ένα μοναδικό φωτορεπορτάζ που θα σας παρουσιάσουμε σε πέντε  μέρη. 

Με αυτές τις πέντε  αναρτήσεις θα καλύψουμε ελάχιστα  εκθέματα από έναν χώρο που πρέπει ΟΛΕΣ και ΟΛΟΙ να επισκεφθείτε. Σε κάθε ανάρτηση θα σας έχουμε και στοιχεία για τα δημοφιλή εκθέματα του Μουσείου που δικαιείται να φιλοξενεί και τα γλυπτά εκείνα που κλάπηκαν από την χώρα μας δήθεν για να συντηρηθούν από τους ξένους. 

Παρθενώνας Νότια Μετόπη 1 

Στη μετόπη 1, ένας Κένταυρος σφίγγει τον λαιμό ενός Λαπίθη και ετοιμάζεται να του καταφέρει ένα γερό χτύπημα με το κλαδί που κρατά στο δεξί χέρι. Η έκβαση ωστόσο του αγώνα δεν έχει ακόμα κριθεί αφού ο Λαπίθης, που αγωνίζεται να ξεφύγει από το θανατηφόρο αγκάλιασμα του Kενταύρου, βυθίζει το δόρυ του στην κοιλιά του αντιπάλου του. Η ουρά του Κενταύρου αρχικά ήταν ένθετη, λαξευμένη σε ξεχωριστό κομμάτι μάρμαρου, όμως μετά από επισκευή, που συντελέστηκε στην αρχαιότητα, αποδόθηκε σε χαμηλό ανάγλυφο. Ένα θραύσμα από το πίσω αριστερό σκέλος του Κενταύρου βρίσκεται στην Κρατική Αρχαιολογική Συλλογή του Μονάχου.

Κύριο θέμα των τριάντα δύο μετοπών της νότιας πλευράς του Παρθενώνα είναι η Κενταυρομαχία, η μυθική μάχη των θεσσαλών Λαπιθών με τους Κενταύρους. Οι αλογόμορφοι Κένταυροι μέθυσαν στον γάμο του βασιλιά Πειρίθου, στενού φίλου του Θησέα, και προσπάθησαν να αρπάξουν τις γυναίκες των Λαπιθών.

Σε κάθε μετόπη της νότιας πλευράς του ναού παριστάνεται μονομαχία Κενταύρου με Λαπίθη ή αρπαγή Λαπιθίδας από Κένταυρο. Εξαίρεση αποτελούν οι εννέα κεντρικές (αρ. 13-20), τα θέματα των οποίων παραμένουν δυσερμήνευτα. Παρότι ορισμένοι μελετητές τα συσχετίζουν με το μυθικό παρελθόν της Αθήνας, φαίνεται πιθανότερο να αποδίδουν επεισόδια από τον γάμο του Πειρίθου στη Θεσσαλία.

Οι νότιες μετόπες δεν καταστράφηκαν από τους χριστιανούς, όπως αυτές των άλλων πλευρών του ναού. Ο βομβαρδισμός όμως του μνημείου από τον Francesco Morosini το 1687 μετέτρεψε δεκατέσσερις από αυτές σε θραύσματα (αρ. 11, 13-25). Στις αρχές του 19ου αι. δεκαπέντε από τις δεκαοκτώ καλύτερα σωζόμενες αποσπάστηκαν από τον Thomas Bruce, λόρδο του Elgin, όταν η Ελλάδα βρισκόταν υπό οθωμανική κατοχή και κατέληξαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου (αρ. 2-9 και 26-32). Η μετόπη 10, η οποία είχε πέσει στο έδαφος, κατέληξε μετά από περιπέτειες στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Ορισμένα μικρότερα θραύσματα μετοπών είναι διασκορπισμένα σε άλλα μουσεία του εξωτερικού. Στο Μουσείο Ακρόπολης βρίσκονται οι μετόπες 1 και 12 καθώς και θραύσματα εννέα άλλων, τα οποία βρέθηκαν διάσπαρτα στην Ακρόπολη και τη γύρω περιοχή (αρ. 11, 13, 16, 17, 19-22 και 24). Η ανασυγκρότησή τους έγινε με βάση τα σχέδια που αποδίδονται στον ζωγράφο Jacques Carrey, ο οποίος επισκέφτηκε την Αθήνα το 1674, δεκατρία μόλις χρόνια πριν από τον βομβαρδισμό του Morosini.