Άρθρο γνώμης του Θάνου Κατσώνη
Μετά τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών στην πόλη μας, η ηττημένη παράταξη της δημοτικής αρχής βυθίστηκε σε έναν ολοφάνερο κύκλο απογοήτευσης, θλίψης και εσωστρέφειας, με αποχή από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διακριτική απουσία από εκδηλώσεις δημοτικές ή κοινωνικές, ακόμα και από τα καφέ της πόλης.
Από τα συναισθήματα αυτά δεν υποφέρουν λιγότερο οι άλλες παρατάξεις, που αιτιολογημένα ή όχι, καλώς ή κακώς, είχαν στόχο και βάσιμες ελπίδες, για να «προκριθούν» στην αναμέτρηση της δεύτερης Κυριακής, ώστε να διεκδικήσουν την τελική νίκη.
Ας προσπαθήσουμε όμως με τη βοήθεια της επιστήμης, να εξηγήσουμε ή ακόμα και να διευκολύνουμε την ευκολότερη ή ταχύτερη διεκπεραίωση της επώδυνης αυτής διεργασίας, ώστε να επανέλθουν ή καλύτερα να επανέλθουμε όλοι μας, κατά το δυνατόν, στην πρότερη φυσιολογική μας ζωή!
Το μακρινό 1969, η Ελβετοαμερικανίδα ψυχίατρος Ελίζαμπεθ Κιούμπλερ-Ρος υπέδειξε το μοντέλο των πέντε σταδίων του πένθους και της θλίψης, για να περιγράψει τη διαδικασία που βιώνει ένα άτομο, μέχρι να αποδεχθεί την ανίατη ασθένεια ή το θάνατο.
Το μοντέλο αυτό έκτοτε καθιερώθηκε στο χώρο της Ψυχολογίας και φυσικά εφαρμόζεται σε κάθε μορφής απώλεια, προσωπική ή πολιτική και στη διαχείριση των αποτελεσμάτων της.
Κάθε στάδιο βιώνεται διαφορετικά από κάθε ξεχωριστό άτομο, με διαφορετική διάρκεια, ένταση, αλλά και σειρά εκδήλωσής του.
Ποια είναι λοιπόν αυτά τα πέντε στάδια και με ποια σειρά εκδηλώνονται συνήθως;Άρνηση
Η πρώτη αντίδραση είναι η άρνηση της πραγματικότητας. Πρόκειται για μια φυσιολογική αντίδραση ώστε να εκλογικεύσουμε τα έντονα συναισθήματα. Η άρνηση χαρακτηρίζεται ως «μηχανισμός άμυνας» απέναντι στο σοκ.
Εδώ να παρατηρήσουμε ότι η καθιερωμένη τα τελευταία 4 χρόνια καθημερινότητα, για παράδειγμα ενός αιρετού, δοκιμάζεται σκληρά, αφού συνεργαζόμενος με υπηρεσιακούς παράγοντες πιθανόν εισπράττει «συμπόνια», ειλικρινή ή μη, ή ενδείξεις ότι η συνεργασία τους τερματίζεται σύντομα, γεγονός που οδηγεί με ακρίβεια στην αναστολή προσπαθειών ολοκλήρωσης εκκρεμοτήτων ή την επίλυση νέων προβλημάτων.
Συνήθης αντίδραση άρνησης είναι η αποχή ή τουλάχιστον η μείωση της παρουσίας στον μέχρι τώρα χώρο δουλειάς.Θυμός
Καθώς η άρνηση και η απομόνωση αρχίζουν να υποχωρούν, ο πόνος έρχεται και πάλι στην επιφάνεια, προκαλώντας θυμό που μπορεί να κατευθύνεται προς όλες τις πλευρές. Συνήθως παρατηρείται ένας φαύλος κύκλος θυμού και ενοχής, με συνεχή εναλλαγή των συναισθημάτων.
Στην συγκεκριμένη μας περίπτωση, ο αιρετός έχει κάθε λόγο να νιώθει οργή έναντι όλων όσων μέχρι τώρα επιζητούσαν την συνεργασία μαζί του ή την επίλυση προβλημάτων δικών τους ή πολιτών, με ιδιαίτερη ένταση κατά αυτών που κατά την εκτίμησή του, ορθή ή όχι δεν έχει πια σημασία, τον παραπλάνησαν και δεν τον υποστήριξαν τελικά.Διαπραγμάτευση
Μια φυσιολογική αντίδραση στο αίσθημα της απελπισίας και της αδυναμίας είναι η ανάγκη για ανάκτηση του ελέγχου. Πρόκειται για μια προσπάθεια «διπλωματικής αντιμετώπισης» με στόχο να αναβληθεί το αναπόφευκτο. Η διαπραγμάτευση «προστατεύει» από την επίπονη πραγματικότητα.
Κατανοητή είναι η πιθανή προσπάθεια του αιρετού μας, που απευθυνόμενος στους συνεργάτες του, επιζητεί την επιβεβαίωση της στήριξης ή ακόμη και τη δέσμευσή τους υπέρ του, ώστε καταρχάς να επιμεριστεί σε περισσότερα και άρα μικρότερα μερίδια η αίσθηση της απώλειας και να συγκρατήσει σε έναν ισχυρό πυρήνα τις φίλιες δυνάμεις.
Προτιμητέο φυσικά είναι να βγει δυναμικά μπροστά ο αιρετός, αναλαμβάνοντας τις δικές του ευθύνες και εμπνέοντας τους πάντες για το αύριο, με τη στάση του.Κατάθλιψη
Τα συναισθήματα που κυριαρχούν είναι η λύπη και οι τύψεις.
Το άτομο χάνει κάθε ελπίδα και μαζί την επιθυμία του να προσπαθήσει για κάτι καλύτερο και συνήθως έχει μεγαλύτερη διάρκεια.
Προφανώς και ο αιρετός μας στεναχωριέται, ακόμη περισσότερο δεν αντέχει τη λύπη, αληθινή ή όχι, που εισπράττει από συνεργάτες του, ενώ ταυτόχρονα ταλανίζεται από τύψεις, που σχετίζονται με συγκεκριμένες πράξεις του, που – κατά το αποτέλεσμα – λειτούργησαν με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο, από τον επιθυμητό.Αποδοχή
Πρόκειται για το δυσκολότερο από τα πέντε στάδια και χαρακτηρίζεται από την απομόνωση και την ηρεμία.
Στην περίπτωση του δικού μας παραδείγματος ο αιρετός μας θα αργήσει να κατακτήσει αυτό το στάδιο, αφενός γιατί στην καθημερινότητά του ως αντιπολίτευση, τα διαρκή ερεθίσματα που θα δέχεται θα αναζωπυρώνουν τις μισοσβησμένες μικρές φωτιές που τον κατακαίουν εσωτερικά και θα επιμηκύνουν την ήδη επίπονη δοκιμασία.
Την ίδια στιγμή, η ανάλυση των λαθών, των επιλογών και των πρακτικών που εφαρμόστηκαν αλλά και των προσώπων που ενεπλάκησαν με θετικό ή αρνητικό τρόπο, μπορεί να κάνει τη διάρκεια του τελευταίου αυτού σταδίου ακόμα πιο μεγάλη, μέχρι τη στιγμή της πολυπόθητης ηρεμίας, της πολιτικής διαύγειας και των αποφάσεων για το αύριο.
Είναι δεδομένο ότι η «ανάλυσή» μας χρησιμοποιεί στοιχεία της επιστήμης της ψυχολογίας, αλλά ταυτόχρονα και μπόλικη φαντασία ή και υποκειμενική ερμηνεία και φυσικά χαρακτηρίζεται από ισχυρή διάθεση σαρκασμού και αυτοσαρκασμού, αφού και ο γράφων ήδη βιώνει με τον δικό τρόπο, σειρά και ένταση αυτά τα ίδια πέντε στάδια.
Σκοπός αυτού του πονήματος είναι, με την εκλαΐκευση ενός μεγάλου προβλήματος, που αντιμετωπίζουν καθημερινά άνθρωποι σε όλο τον κόσμο μετά από μια αποτυχία, να καταδείξει ότι στην περίπτωση της πολιτικής αποτυχίας, αυτή η ίδια μπορεί με την χρονική επιτάχυνση και την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας των 5 σταδίων και φυσικά υπό πολιτικούς όρους και προϋποθέσεις, να αποτελέσει το θεμέλιο της επόμενης επιτυχίας.
Εδώ ταιριάζει ίσως και ο μύθος του «αναγεννώμενου εκ της τέφρας του» φοίνικα, που «κάηκε» μεν ως σήμα από τη χούντα των συνταγματαρχών, αλλά συνδέεται με την Ηλιούπολη της Αιγύπτου, από την οποία έλκει την ονομασία της και η δική μας Ηλιούπολη.
Σύμφωνα με τον μύθο, το πτηνό φοίνικας με την ολοκλήρωση του κύκλου ζωής του καίγεται και αμέσως αναγεννιέται από τις στάχτες του, πανέτοιμο για την επόμενη ζωή του.
Πρόκειται για έναν πολύ χρήσιμο συμβολισμό για την υποχρέωση αναστοχασμού και επιστροφής στο προσκήνιο και τη δράση, με τη «φυγή προς το μέλλον», αφήνοντας πίσω την μεμψιμοιρία.
Τη διαφορά πάντα την κάνουν οι άνθρωποι, ιδιαίτερα οι πολιτικά ώριμοι, ψύχραιμοι και ιστορικά αισιόδοξοι, που και θέλουν και μπορούν να δουλέψουν μεθοδικά, με σύνεση και πρόγραμμα, με ρεαλισμό, αλλά και όραμα για το αύριο.
Καλή δύναμη σε όλους μας λοιπόν!!!
Θάνος Κατσώνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου